Odpowiedzialności wspólnika spółki osobowej po wykreśleniu spółki z rejestru
Z orzecznictwa Sądu Najwyższego – MSiP BIZNES
STAN PRAWNY
Jedną z cech spółek osobowych, w tym także spółki jawnej, jest osobista odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki (art. 22. k.s.h.). Odpowiedzialność ta jest solidarna z pozostałymi wspólnikami i ze spółką. Co oznacza, że wierzyciel może żądać zaspokojenia swojego roszczenia od każdego z dłużników, a spłata długu przez jednego z nich zwalnia pozostałych (art. 366. i n. k.c.).
Drugą cechą odpowiedzialności wspólników jest jej subsydiarność, co oznacza, że wierzyciel spółki może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika, w przypadku gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna (art. 33. k.s.h.). Odzwierciedleniem tej zasady na gruncie przepisów procesowych jest art. 7781 k.p.c., który stanowi, że tytułowi egzekucyjnemu wydanemu przeciwko spółce jawnej, partnerskiej, komandytowej lub komandytowo-akcyjnej sąd nadaje klauzulę wykonalności przeciwko wspólnikowi ponoszącemu odpowiedzialność bez ograniczenia całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki, jeśli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna lub wtedy, gdy jest oczywiste, że egzekucja ta będzie bezskuteczna.
STAN FAKTYCZNY
Wierzyciele spółki na podstawie tytułu wykonawczego prowadzili egzekucję przeciwko spółce. W toku postępowania egzekucyjnego, komornik nie stwierdził istnienia majątku spółki pozwalającego na zaspokojenie roszczeń wierzycieli, w związku z czym wydał postanowienie o umorzeniu egzekucji ze względu na jej bezskuteczność.
Spółka jawna zostaje rozwiązana mocą decyzji wspólników, w związku z czym zostanie ona wykreślona z rejestru przedsiębiorców KRS. W konsekwencji przestaje istnieć dłużnik, jednak nadal istnieje niezaspokojona wierzytelność względem spółki.
W podobnym stanie faktycznym pojawiło się pytanie, czy pomimo wykreślenia spółki jawnej z rejestru, możliwe jest nadanie klauzuli wykonalności przeciwko jej wspólnikom, gdy wyrok wydany został w postępowaniu prowadzonym przeciw spółce.
ORZECZENIE SĄDU
Wykreślenie spółki jawnej z rejestru przedsiębiorców nie wyłącza nadania na podstawie art. 7781. k.p.c. tytułowi egzekucyjnemu, wydanemu przeciwko spółce, klauzuli wykonalności przeciwko wspólnikowi ponoszącemu odpowiedzialność za zobowiązania wymienione w tytule egzekucyjnym.
PRAKTYCZNE ZNACZENIE ORZECZENIA
Stanowisko przyjęte przez SN uniemożliwia wspólnikom zadłużonej spółki, która nie posiada majątku wystarczającego na spłatę wierzycieli, ucieczkę od odpowiedzialności, poprzez rozwiązanie spółki i jej wykreślenie z rejestru przedsiębiorców. Nawet podjęcie takich działań przez wspólników nie pozbawi wierzycieli możliwości dochodzenia od nich swojej należności, o ile egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, jak również wtedy, gdy jest oczywiste, że egzekucja ta będzie bezskuteczna.
Wierzyciel pragnący skorzystać z przepisu art. 7781 k.p.c. musi złożyć wniosek do sądu I instancji, który wydał wyrok przeciwko spółce, o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko wspólnikom spółki ponoszącym nieograniczoną odpowiedzialność za jej zobowiązania. We wniosku niezbędne jest wskazanie, że egzekucja przeciw spółce okazała się bezskuteczna, bądź stan majątku spółki, wysokość zadłużenia, ilość wierzycieli i tym podobne okoliczności wskazują, że będzie ona bezskuteczna.
Z uwagi na brzmienie art. 7781 k.p.c., wyrażona przez Sąd Najwyższy reguła znajdzie zastosowanie także do wspólników innych spółek osobowych, którzy odpowiadają za ich zobowiązania całym swoim majątkiem, tj.:
● partnerów spółek partnerskich, którzy zgodzili się na ponoszenie odpowiedzialności, tak jak wspólnicy spółki jawnej (art. 95. § 2. k.s.h.),
● komplementariuszy w spółkach komandytowych oraz komandytowo-akcyjnych.
SYGNATURA
Uchwała Sądu Najwyższego z 4 września 2009 roku, sygn. III CZP 52/09, opublikowana na stronie internetowej Sądu Najwyższego, http://www.sn.pl.
Michał Koralewski
www.koralewski.pl
|
Pełna treść artykułu dostępna jest w formie e-gazety. Zamów Gazetę PDF  nr 11(91)2009  Zobacz więcej na temat: koralewski |
|
