Opodatkowanie akcji oraz udziałów spółek kapitałowych
Rynek kapitałowy a podatki, część 4.
Omawiając instrumenty rynku kapitałowego wskazano, iż pod tym pojęciem rozumie się akcje będące papierem wartościowym. Udziały w spółkach kapitałowych (spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością) nie mają przymiotu papieru wartościowego. Stąd też, w ujęciu cywilnoprawnym nie powinny być one przedmiotem zainteresowania w odniesieniu do rynku kapitałowego. Jednak ustawodawca podatkowy traktuje na równi podatkowe konsekwencje nabycia lub zbycia akcji i udziałów, a także zrównuje w opodatkowaniu wypłacane z tytułu posiadanych dokumentów zyski. W konsekwencji w dalszej części opodatkowanie akcji oraz udziałów zostanie opisane łącznie.
Akcje (w tym również udziały) mogą być przedmiotem obrotu, tj. nabycia oraz sprzedaży. Ponadto posiadanie akcji prowadzić może do wypłaty świadczeń na rzecz ich właścicieli. Wyróżnić można zatem trzy potencjalne momenty, w których dojdzie do opodatkowania akcji: zakup, sprzedaż i otrzymane świadczenia w okresie posiadania akcji.
Nabycie akcji
Opodatkowanie nabycia akcji różni się w zależności od formy ich objęcia. Przy zakupie gotówkowym nie powstaje obciążenie podatkowe. Wydatek ten jest bowiem kosztem uzyskania przychodu dopiero w momencie sprzedaży akcji (art. 23. ust 1. pkt 38. Pdof(1)). Odmiennie jest traktowane objęcie akcji w formie aportu, szczególnie w postaci zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Zgodnie z art. 17. ust 1. pkt 9. Pdof, przychodem jest nominalna wartość objętych akcji. Kosztem z kolei jest wartość aportu zaktualizowana zgodnie z odrębnymi regulacjami, pod warunkiem, iż nie jest to przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część (art. 22. ust 1e Pdof). W tym przypadku może dojść do zaistnienia konieczności odprowadzenia podatku, w sytuacji gdy kwota nominalna objętych akcji będzie wyższa, niż wnoszona wartość aportu. Nie dojdzie wówczas do pełnego pokrycia wartości otrzymanych akcji, co może budzić wątpliwości w świetle przepisów Kodeksu spółek handlowych (por. art. 309. Ksh(2)).
Zbycie akcji
Zbycie akcji zawsze podlega opodatkowaniu. Jeżeli nabycie nastąpiło w formie gotówkowej, wówczas przychodem jest wartość rynkowa sprzedawanych walorów, kosztem z kolei wydatki na ich objęcie. Przy objęciu udziałów w formie aportu, niestanowiącego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, przychodem ze sprzedaży będzie wartość rynkowa udziałów, a kosztem nominalna ich wartość z dnia objęcia lub nabycia (art. 22. ust 1f pkt 1. Pdof). W przypadku gdy akcje objęto aportem w postaci przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, przychód ze sprzedaży określony powinien być w wysokości wartości rynkowej tych akcji, natomiast kosztem uzyskania przychodu będzie wartość przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, wynikająca z ksiąg przedsiębiorstwa i określona na dzień objęcia tych akcji, w wartości nie wyższej jednak niż ich wartość nominalna z dnia objęcia (art. 22. ust 1f pkt 2. Pdof).
ŹRÓDŁO:
1. Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. Nr 80, poz. 350 ze zm., dalej Pdof)
2. Ustawa z 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Nr 94, poz. 1037, ze zm.)
3. Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm., dalej Ordynacja)
4. Por. art. 28. § 1. Ordynacji i Rozporządzenie wykonawcze wydane na podstawie delegacji ustawowej zawartej w tym przepisie
5. Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. Nr 21, poz. 86 ze zm., dalej Pdop)
Nabycie akcji
Opodatkowanie nabycia akcji różni się w zależności od formy ich objęcia. Przy zakupie gotówkowym nie powstaje obciążenie podatkowe. Wydatek ten jest bowiem kosztem uzyskania przychodu dopiero w momencie sprzedaży akcji (art. 23. ust 1. pkt 38. Pdof(1)). Odmiennie jest traktowane objęcie akcji w formie aportu, szczególnie w postaci zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Zgodnie z art. 17. ust 1. pkt 9. Pdof, przychodem jest nominalna wartość objętych akcji. Kosztem z kolei jest wartość aportu zaktualizowana zgodnie z odrębnymi regulacjami, pod warunkiem, iż nie jest to przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część (art. 22. ust 1e Pdof). W tym przypadku może dojść do zaistnienia konieczności odprowadzenia podatku, w sytuacji gdy kwota nominalna objętych akcji będzie wyższa, niż wnoszona wartość aportu. Nie dojdzie wówczas do pełnego pokrycia wartości otrzymanych akcji, co może budzić wątpliwości w świetle przepisów Kodeksu spółek handlowych (por. art. 309. Ksh(2)).
Zbycie akcji
Zbycie akcji zawsze podlega opodatkowaniu. Jeżeli nabycie nastąpiło w formie gotówkowej, wówczas przychodem jest wartość rynkowa sprzedawanych walorów, kosztem z kolei wydatki na ich objęcie. Przy objęciu udziałów w formie aportu, niestanowiącego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, przychodem ze sprzedaży będzie wartość rynkowa udziałów, a kosztem nominalna ich wartość z dnia objęcia lub nabycia (art. 22. ust 1f pkt 1. Pdof). W przypadku gdy akcje objęto aportem w postaci przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, przychód ze sprzedaży określony powinien być w wysokości wartości rynkowej tych akcji, natomiast kosztem uzyskania przychodu będzie wartość przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, wynikająca z ksiąg przedsiębiorstwa i określona na dzień objęcia tych akcji, w wartości nie wyższej jednak niż ich wartość nominalna z dnia objęcia (art. 22. ust 1f pkt 2. Pdof).
ŹRÓDŁO:
1. Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. Nr 80, poz. 350 ze zm., dalej Pdof)
2. Ustawa z 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Nr 94, poz. 1037, ze zm.)
3. Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm., dalej Ordynacja)
4. Por. art. 28. § 1. Ordynacji i Rozporządzenie wykonawcze wydane na podstawie delegacji ustawowej zawartej w tym przepisie
5. Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. Nr 21, poz. 86 ze zm., dalej Pdop)
|
Pełna treść artykułu dostępna jest w formie e-gazety. Zamów Gazetę PDF  nr 6(98)2010  Zobacz więcej na temat: biernacki |
|
