Sprawdź, czy logotyp twojej firmy nie jest plagiatem!
Logotyp firmy
Zanim przedsiębiorca zastosuje nowy logotyp, powinien upewnić się, czy nie narusza on praw osób trzecich. Ważne jest również, aby twórca dzieła przeniósł na przedsiębiorcę prawa autorskie.
Każdy przedsiębiorca staje przed koniecznością stworzenia logotypu bądź innych znaków graficznych, które będzie wykorzystywać w swojej działalności. Z reguły ich wykonanie zleca profesjonalnej agencji reklamowej, ale często zadanie takie powierza przypadkowo znalezionemu w Sieci grafikowi. Zdarza się, że zamawiający otrzymuje produkt, co do którego ma wątpliwości, czy aby praca jest dziełem w pełni autorskim, a nie skopiowanym. Nikt przecież nie chce mieć logotypu, którego motyw graficzny występuje w identyfikacji wizualnej innych firm, a tym bardziej – u konkurencji.
Aby upewnić się co do tego, czy nowy logotyp nie narusza praw osób trzecich, należy przeprowadzić badanie w odpowiednich, udostępnianych w Internecie, bazach danych znaków towarowych. Przedsiębiorca powinien również zadbać o to, aby zostały na niego (w należyty sposób) przeniesione prawa autorskie. Brak lub nieprawidłowo skonstruowana umowa o przeniesienie praw autorskich może spowodować, że zbywający je twórca może upomnieć się po pewnym czasie o dodatkową zapłatę, twierdząc, że prawa autorskie nie zostały przeniesione.
Znaki towarowe
Jeśli przedsiębiorca działa na polskim rynku, badanie na identyczność i podobieństwo wśród zgłoszonych wcześniej znaków towarowych przeprowadza się – najlepiej za pośrednictwem rzecznika patentowego – w trzech dostępnych nieodpłatnie w Internecie bazach danych. Są to:
1. w odniesieniu do znaków zgłoszonych na terenie Polski – baza Urzędu Patentowego RP dostępna pod adresem http://www.uprp.pl;
2. w odniesieniu do znaków, których skutek rozciąga się na całą UE – baza Urzędu Harmonizacji Rynku Wewnętrznego (OHIM) w Alicante, Hiszpania, dostępna pod adresem: http://oami.europa.eu;
3. w odniesieniu do znaków zgłoszonych w trybie międzynarodowym – baza ROMARIN dostępna pod adresem: http://www.wipo.int.
Badanie przeprowadza się w trzech płaszczyznach – wizualnej, fonetycznej i znaczeniowej. Co do zasady, uznaje się, że podobieństwo już na jednej z płaszczyzn wystarczy, aby mówić o podobieństwie między znakami. Znaki ocenia się w stosunku do innych, wcześniejszych znaków zgłoszonych dla identycznych lub podobnych towarów i usług. Towary te i usługi pogrupowane są według specjalnej klasyfikacji. Nie można zatem wykluczyć podobieństwa między znakami należącymi do różnych klas towarowych lub usługowych. Należy pamiętać, że istnieje jednak kategoria znaków towarowych, które są chronione poza granicami tak zwanej specjalizacji. To znaki renomowane, które chronione są w stosunku do wszystkich towarów i usług, bez względu na to, dla jakich zostały zarejestrowane.
Prawo autorskie
Nie można zapomnieć o zawarciu z grafikiem lub agencją umowy o przeniesieniu praw autorskich. Bez takiej umowy oraz wyraźnego wymienienia w niej tak zwanych pól eksploatacji, prawa autorskie co do zasady nie przejdą na zamawiającego. Przeniesieniu podlegają wyłącznie prawa majątkowe. Prawa osobiste chronią nieograniczoną w czasie i niepodlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu więź twórcy z utworem. Należy jednak zauważyć, że dopuszczalne jest zrzeczenie się przez twórcę wykonywania części tych praw na rzecz osób trzecich, w tym przedsiębiorców. Umowa o przeniesienie praw autorskich wymaga dla swej ważności zachowania formy pisemnej. W przypadku braku wyraźnego postanowienia o przeniesieniu prawa, uważa się, że twórca udzielił licencji, a zatem nie przeniósł prawa do utworu, a jedynie zezwolił na jego wykorzystanie. Charakter umowy wynika co do zasady z jej treści, niemniej jednak należy także mieć na uwadze fakt, że wszelkie wątpliwości powinny być tłumaczone na korzyść twórcy.
Roszczenia osób trzecich
W umowie powinno znaleźć się oświadczenie twórcy, że samodzielnie wykonał on oryginalne dzieło, a także, że przysługujące mu prawa osobiste i majątkowe do dzieła nie są w żaden sposób ograniczone lub obciążone prawami osób trzecich oraz że dzieło nie narusza praw osób trzecich. Warto zapisać również, że twórca nie udzielił żadnej osobie licencji uprawniającej do korzystania z dzieła. Innym ważnym punktem w umowie powinien być ten wskazujący, że w wypadku wystąpienia przeciwko zamawiającemu z roszczeniami dotyczącymi naruszenia praw autorskich, wykonawca będzie zobowiązany do ich zaspokojenia i zwolnienia zamawiającego od obowiązku świadczeń z tego tytułu. Warto także zobowiązać wykonawcę do przystąpienia w procesie do zamawiającego i podjęcia wszelkich czynności w celu jego zwolnienia z udziału w sprawie.
Pola eksploatacji
Bardzo istotna jest kwestia wymienienia w umowie pól eksploatacji, gdyż umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych obejmuje tylko pola eksploatacji wyraźnie w niej wymienione. Przykładowe pola eksploatacji zostały wskazane w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Podkreślenia wymaga fakt, że nie jest prawidłowe zawarcie w umowie sformułowania o przeniesieniu praw na wszystkich polach eksploatacji lub wszystkich polach eksploatacji wymienionych w ustawie. Poza tym, umowa może dotyczyć jedynie pól eksploatacji, które są znane w chwili jej zawarcia. Nie będzie ważna umowa w części dotyczącej wszystkich utworów lub wszystkich utworów określonego rodzaju tego samego twórcy, mających powstać w przyszłości.
Wynagrodzenie
W przypadku gdy przeniesienie praw autorskich ma nastąpić nieodpłatnie, należy to obowiązkowo zaznaczyć w umowie. Jeśli tego nie zrobimy, twórcy będzie przysługiwało prawo do wynagrodzenia. Co do zasady twórcy będzie przysługiwało odrębne wynagrodzenie za korzystanie z utworu na każdym odrębnym polu eksploatacji, chyba że strony odmiennie uregulują to w umowie.
Monika Kowalczyk, rzecznik patentowy, Chałas i Wspólnicy Kancelaria Prawna
Aby upewnić się co do tego, czy nowy logotyp nie narusza praw osób trzecich, należy przeprowadzić badanie w odpowiednich, udostępnianych w Internecie, bazach danych znaków towarowych. Przedsiębiorca powinien również zadbać o to, aby zostały na niego (w należyty sposób) przeniesione prawa autorskie. Brak lub nieprawidłowo skonstruowana umowa o przeniesienie praw autorskich może spowodować, że zbywający je twórca może upomnieć się po pewnym czasie o dodatkową zapłatę, twierdząc, że prawa autorskie nie zostały przeniesione.
Znaki towarowe
Jeśli przedsiębiorca działa na polskim rynku, badanie na identyczność i podobieństwo wśród zgłoszonych wcześniej znaków towarowych przeprowadza się – najlepiej za pośrednictwem rzecznika patentowego – w trzech dostępnych nieodpłatnie w Internecie bazach danych. Są to:
1. w odniesieniu do znaków zgłoszonych na terenie Polski – baza Urzędu Patentowego RP dostępna pod adresem http://www.uprp.pl;
2. w odniesieniu do znaków, których skutek rozciąga się na całą UE – baza Urzędu Harmonizacji Rynku Wewnętrznego (OHIM) w Alicante, Hiszpania, dostępna pod adresem: http://oami.europa.eu;
3. w odniesieniu do znaków zgłoszonych w trybie międzynarodowym – baza ROMARIN dostępna pod adresem: http://www.wipo.int.
Badanie przeprowadza się w trzech płaszczyznach – wizualnej, fonetycznej i znaczeniowej. Co do zasady, uznaje się, że podobieństwo już na jednej z płaszczyzn wystarczy, aby mówić o podobieństwie między znakami. Znaki ocenia się w stosunku do innych, wcześniejszych znaków zgłoszonych dla identycznych lub podobnych towarów i usług. Towary te i usługi pogrupowane są według specjalnej klasyfikacji. Nie można zatem wykluczyć podobieństwa między znakami należącymi do różnych klas towarowych lub usługowych. Należy pamiętać, że istnieje jednak kategoria znaków towarowych, które są chronione poza granicami tak zwanej specjalizacji. To znaki renomowane, które chronione są w stosunku do wszystkich towarów i usług, bez względu na to, dla jakich zostały zarejestrowane.
Prawo autorskie
Nie można zapomnieć o zawarciu z grafikiem lub agencją umowy o przeniesieniu praw autorskich. Bez takiej umowy oraz wyraźnego wymienienia w niej tak zwanych pól eksploatacji, prawa autorskie co do zasady nie przejdą na zamawiającego. Przeniesieniu podlegają wyłącznie prawa majątkowe. Prawa osobiste chronią nieograniczoną w czasie i niepodlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu więź twórcy z utworem. Należy jednak zauważyć, że dopuszczalne jest zrzeczenie się przez twórcę wykonywania części tych praw na rzecz osób trzecich, w tym przedsiębiorców. Umowa o przeniesienie praw autorskich wymaga dla swej ważności zachowania formy pisemnej. W przypadku braku wyraźnego postanowienia o przeniesieniu prawa, uważa się, że twórca udzielił licencji, a zatem nie przeniósł prawa do utworu, a jedynie zezwolił na jego wykorzystanie. Charakter umowy wynika co do zasady z jej treści, niemniej jednak należy także mieć na uwadze fakt, że wszelkie wątpliwości powinny być tłumaczone na korzyść twórcy.
Roszczenia osób trzecich
W umowie powinno znaleźć się oświadczenie twórcy, że samodzielnie wykonał on oryginalne dzieło, a także, że przysługujące mu prawa osobiste i majątkowe do dzieła nie są w żaden sposób ograniczone lub obciążone prawami osób trzecich oraz że dzieło nie narusza praw osób trzecich. Warto zapisać również, że twórca nie udzielił żadnej osobie licencji uprawniającej do korzystania z dzieła. Innym ważnym punktem w umowie powinien być ten wskazujący, że w wypadku wystąpienia przeciwko zamawiającemu z roszczeniami dotyczącymi naruszenia praw autorskich, wykonawca będzie zobowiązany do ich zaspokojenia i zwolnienia zamawiającego od obowiązku świadczeń z tego tytułu. Warto także zobowiązać wykonawcę do przystąpienia w procesie do zamawiającego i podjęcia wszelkich czynności w celu jego zwolnienia z udziału w sprawie.
Pola eksploatacji
Bardzo istotna jest kwestia wymienienia w umowie pól eksploatacji, gdyż umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych obejmuje tylko pola eksploatacji wyraźnie w niej wymienione. Przykładowe pola eksploatacji zostały wskazane w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Podkreślenia wymaga fakt, że nie jest prawidłowe zawarcie w umowie sformułowania o przeniesieniu praw na wszystkich polach eksploatacji lub wszystkich polach eksploatacji wymienionych w ustawie. Poza tym, umowa może dotyczyć jedynie pól eksploatacji, które są znane w chwili jej zawarcia. Nie będzie ważna umowa w części dotyczącej wszystkich utworów lub wszystkich utworów określonego rodzaju tego samego twórcy, mających powstać w przyszłości.
Wynagrodzenie
W przypadku gdy przeniesienie praw autorskich ma nastąpić nieodpłatnie, należy to obowiązkowo zaznaczyć w umowie. Jeśli tego nie zrobimy, twórcy będzie przysługiwało prawo do wynagrodzenia. Co do zasady twórcy będzie przysługiwało odrębne wynagrodzenie za korzystanie z utworu na każdym odrębnym polu eksploatacji, chyba że strony odmiennie uregulują to w umowie.
Monika Kowalczyk, rzecznik patentowy, Chałas i Wspólnicy Kancelaria Prawna
|
nr 6(122)2012  |
|
