Wóz albo przewóz
Firmy kurierskie i prowadzona przez nich działalność
Wraz z rozwojem zasięgu i współpracy między podmiotami z różnych gałęzi rynku gospodarczego, problemem stało się przekazywanie sobie informacji i rzeczy niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej. Podstawową kwestią wymagającą rozwiązania było bezpieczeństwo przesyłanych danych bądź rzeczy, odpowiedni podmiot, któremu powierzane było określone dobro, dysponowanie przez niego odpowiednim sprzętem i środkami oraz szybkość dotarcia dobra do adresata. Wszystkie wyznaczone warunki spełniają przedsiębiorcy oferujący usługi kurierskie. Tym samym rozrost działalności usług kurierskich należy wiązać z łatwym dostępem do świadczonych usług, a w dobie obecnej powszechności korzystania z nich – z wysoką jakością.
Na rynku usług kurierskich działa bardzo duża liczba przedsiębiorców, o czym zapewne mogliśmy przekonać się osobiście. Niektórzy działają w formie spółek prawa handlowego i swoim zasięgiem obejmują cały kraj. Inni natomiast świadczą usługi kurierskie na lokalnym rynku, prowadząc indywidualną działalność gospodarczą. Często przedsiębiorcy świadczący usługi kurierskie oferują różny zakres usług bądź specjalizują się w obsłudze wyłącznie przedsiębiorców, a konsumenci stanowią niewielki odsetek podmiotów, na rzecz których świadczą swoje usługi.
Odnosząc się do prowadzonej działalności gospodarczej przedsiębiorców świadczących usługi kurierskie chcieliśmy przedstawić problematykę licznych konsekwencji z tym związanych. Skoncentrujemy się na obowiązkach przedsiębiorców świadczących usługi kurierskie wobec konsumentów i jednocześnie uprawnieniach konsumentów.
Właściwie co to jest usługa kurierska?
Dla większości z nas definicja usług kurierskich wydaje się oczywista, jednak w ustawodawstwie nie została ona jednolicie zdefiniowana. Omawiając to pojęcie należy wskazać, iż definicja usługi kurierskiej występowała już w ustawodawstwie polskim w nieobowiązującej już Ustawie z 23 listopada 1990 r. o łączności (tekst jedn. Dz.U. z 1995 r. nr 117, poz. 564 ze zm.). Zgodnie z treścią art. 2 pkt 7 ustawy o łączności, usługę kurierską stanowiła usługa niemająca charakteru powszechnego, polegająca na zarobkowym, przyśpieszonym przewozie i doręczaniu w gwarantowanym terminie przesyłek. Definicja ta oddaje sens powszechnego rozumienia tego pojęcia. Jednak na gruncie obecnie obowiązującego stanu prawnego i ustawy z 12 czerwca 2003 r. Prawo pocztowe (Dz.U. nr 130, poz. 1188 ze zm.) nie można znaleźć definicji usług kurierskich czy przesyłek kurierskich. Mimo pominięcia przez ustawodawcę unormowania tej definicji w Prawie Pocztowym to i tak istnieje ona w języku potocznym i jest bezpośrednio stosowana przez przedsiębiorców świadczących usługi kurierskie.
Konsekwencją braku regulacji definicji usług kurierskich jest fakt, iż w ujęciu działalności gospodarczej polegającej na świadczeniu usług kurierskich, od powierzanej przedsiębiorcom zawartości przesyłki czy jej gabarytów uzależnione jest stosowanie odpowiednich przepisów prawa. Konsumenci często nie są zorientowani, co łączy się z oddaniem przesyłki wezwanemu kurierowi. Tym samym, jeśli kurier zobowiązany jest do przesłania korespondencji, nadawca staje się automatycznie stroną umowy o świadczenie usługi pocztowej. Gdy jednak powierza się przedmiot o większych gabarytach jako przesyłkę, wówczas nadawca staje się stroną umowy przewozu rzeczy. Oznacza to, iż ta sama usługa będąca przedmiotem działalności kuriera, polegająca na wykonaniu dokładnie identycznych czynności, tj. przyjęcia przesyłki, przewiezienia jej pod określony adres i doręczenia, podporządkowana jest wielkości i rodzajowi przesyłki.
Usługa kurierska, której głównym zadaniem jest jak najszybsze przewiezienie rzeczy z jednego miejsca w drugie, powoduje w świetle obowiązujących przepisów wariantowość stosowania regulacji prawnej, która znowu uzależniona jest od zawartości konkretnej przesyłki. Oznacza to, że do świadczenia usług kurierskich w postaci usługi pocztowej stosuje się przepisy Ustawy z 12 czerwca 2003 r. Prawo pocztowe (Dz.U. nr 130, poz. 1188 ze zm.)i Kodeksu cywilnego (Dz.U. z 1964 r. nr 16, poz. 93), z kolei usługi przewozu Ustawy z 15 listopada 1984 r. Prawo przewozowe (tekst jedn. Dz.U. z 2000 r. nr 50, poz. 601 ze zm.) oraz rozporządzenie Ministra Transportu i Budownictwa z 24 lutego 2006 r. w sprawie ustalania stanu przesyłek i postępowania reklamacyjnego (Dz.U. nr 38 poz. 266).
Rozróżnienie usługi pocztowej od przewozowej zgodnie z przepisami prawa
Można śmiało postawić tezę, że większość przedsiębiorców świadczących usługi kurierskie zajmuje się zarówno usługami pocztowymi, jak i przewozowymi.
W związku z powyższym zgodnie z treścią art. 2 ust. 1 Ustawy z 12 czerwca 2003 r. Prawo pocztowe, usługę pocztową stanowi wykonywane w obrocie krajowym lub zagranicznym zarobkowe przyjmowanie, przemieszczanie i doręczanie przesyłek oraz druków nieopatrzonych adresem, zwanych dalej „drukami bezadresowymi” i prowadzenie punktów wymiany umożliwiających przyjęcie i wymianę korespondencji między podmiotami korzystającymi z obsługi tych punktów, a także realizowanie przekazów pocztowych. W art. 2 ust. 2 ustawodawca wskazał czynności, które nie stanowią usług pocztowych, tj. przemieszczanie i doręczanie własnych przesyłek, jeśli jest wykonywane bez udziału osób trzecich, przemieszczanie i doręczanie dokumentów dotyczących towarów przemieszczanych wraz z nimi, przewóz rzeczy innych niż korespondencja, wykonywany na podstawie odrębnych przepisów, wzajemna nieodpłatna wymiana korespondencji, dokonywana wyłącznie przez wymieniające się podmioty, przyjmowanie, przemieszczanie i doręczanie przesyłek przez pocztę specjalną ministra właściwego do spraw wewnętrznych, przyjmowanie, przemieszczanie i doręczanie przesyłek przez pocztę Ministra Obrony Narodowej – wojskową pocztę polową.
Natomiast usługę przewozową stanowi, najogólniej rzecz biorąc, przyjęcie przesyłki towarowej i przemieszczanie jej z jednego miejsca w drugie na podstawie dokumentu przewozowego lub listu przewozowego (art. 35 ust. 1 Prawa przewozowego), jednak nie jest warunkiem obligatoryjnym dokładne określenie zawartości. Należy przytoczyć w tym miejscu także treść art. 36 ust. 1 Prawa przewozowego, który z przewozu wyłącza rzeczy: których przewóz jest zabroniony na podstawie odrębnych przepisów, które z powodu swoich rozmiarów, masy lub innych właściwości albo z uwagi na urządzenia przewoźnika lub warunki drogowe danej gałęzi transportu nie nadają się do przewozu środkami transportowymi, spowodowałoby naruszenie przepisów określających warunki wykonywania przewozów drogowych, przepisów określających warunki pracy kierowców, przepisów ruchu drogowego lub przepisów o drogach publicznych, niebezpieczne w rozumieniu odrębnych przepisów, chyba że zostały dopuszczone do przewozu na warunkach szczególnych.
Przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą poprzez świadczenie usług kurierskich zobowiązani są wskazywać w regulaminach kryteria, według których można dokonać kwalifikacji danej usługi jako pocztowej bądź przewozowej, gdyż z tym podziałem wiąże się odmienny reżim prawny i różne zasady odpowiedzialności za nienależyte wykonanie usługi. W praktyce podobieństwo cech usługi pocztowej i przewozowej przyczynia się do trudności w ich rozróżnieniu, dlatego przybierają łączną nazwę usług kurierskich, w domyśle konkretnej zawartości przesyłki powierzanej przez konsumenta czy przedsiębiorcę.
Warunki świadczenia usług pocztowych przez przedsiębiorców
Z uchwaleniem Prawa pocztowego wiąże się dostosowanie polskiego prawa do wymagań stawianych przez Unię Europejską, co spowodowało pewnego rodzaju liberalizację rynku usług pocztowych dla przedsiębiorców. Dotychczasowy prymat świadczenia powszechnych usług pocztowych, które są dostępne w równym stopniu dla wszystkich użytkowników przez operatora publicznego jakim jest „Poczta Polska”, został ograniczony. „Poczta Polska” upoważniona jest bowiem między innymi do przemieszczenia i doręczania przesyłek reklamowych i przesyłek z korespondencją o masie nieprzekraczającej 50 gramów. W przypadkach niezastrzeżonych przez ustawodawcę tylko i wyłącznie na rzecz działalności operatora publicznego, przedsiębiorca świadczący usługi kurierskie może wykonywać czynności pocztowe tylko po uzyskaniu stosownego zezwolenia na wykonywanie działalności pocztowej, wydawane przez Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej bądź też po zdobyciu odpowiedniego wpisu do rejestru operatorów pocztowych, który prowadzony jest przez Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej. Usługi te obejmują doręczanie korespondencji o masie przekraczającej 50 gramów. Operator ten zobowiązany jest do przestrzegania tajemnicy pocztowej i jednocześnie do zapewnienia bezpieczeństwa przesyłek na każdym z etapów świadczenia usługi i określenia w regulaminie świadczenia usług sytuacji, w których usługę pocztową uznaje się za niewykonaną lub wykonaną nienależycie oraz przejrzyste zasady postępowania reklamacyjnego. Ponadto, przedsiębiorca świadczący usługi po wpisie do rejestru operatorów pocztowych zobowiązany jest do posługiwania się regulaminem dostosowanym do tego rodzaju usługi.
Regulacja odszkodowań za niewykonanie usługi kurierskiej
Po dokonaniu rozróżnienia usług pocztowych i przewozowych, a tym samym stosowaniu odmiennych przepisów prawnych, należy powiedzieć o różnych zasadach odpowiedzialności przedsiębiorców.
Rozpatrując odpowiedzialność przedsiębiorców świadczących usługi pocztowe, należy przywołać treść art. 57 ust. 1 Prawa pocztowego, który do odpowiedzialności operatorów pocztowych za niewykonanie lub nienależyte wykonanie usługi pocztowej stosuje przepisy Kodeksu Cywilnego, jeśli przepisy podanej ustawy nie stanowią inaczej. Zgodnie z przyjętą przez ustawodawcę regulacją, operator pocztowy niebędący operatorem publicznym świadczącym powszechne usługi pocztowe, ponosi odpowiedzialność na zasadach ogólnych, przewidzianych w Kodeksie Cywilnym. Operator pocztowy ponosi odpowiedzialność kontraktową w pełnym zakresie za szkodę związaną z nieprawidłowo wykonaną usługę pocztową, czyli naprawienie szkody obejmować będzie zarówno straty jakie zostały poniesione przez podmiot, jak i korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby szkoda nie zaistniała.
Z kolei odpowiedzialność przedsiębiorców świadczących usługi przewozowe za utratę lub opóźnienie w jej dostarczeniu ograniczona jest do wartości przesyłki lub podwójnej kwoty przewoźnego i poza nielicznymi wyjątkami nie obejmuje utraconych korzyści. Co do tej usługi nie jest wyłączona też możliwość dochodzenia ewentualnego odszkodowania na zasadach ogólnych, tylko gdy szkoda powstała z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa przewoźnika, jednak okoliczność tę należy najpierw udowodnić. Ustalenie odszkodowania za utratę lub ubytek przesyłki następuje zgodnie z treścią art. 80 Prawa przewozowego i w następującej kolejności: cenę wskazaną w rachunku dostawcy lub sprzedawcy albo ceny wynikającej z cennika obowiązującego w dniu nadania przesyłki do przewozu bądź wartości rzeczy tego samego rodzaju i gatunku w miejscu i czasie ich nadania. Jeśli nie da się ustalić wysokości odszkodowania według podanych wyżej zasad, wysokość tę ustala rzeczoznawca. Ponadto, nie można żądać odszkodowania tytułem utraconych korzyści, chyba że szkoda wynikła z winy umyślnej lub z rażącego niedbalstwa przewoźnika (art. 86 Prawa przewozowego). Jeśli jednak wskutek zwłoki w przewozie powstała szkoda inna niż w przesyłce, przewoźnik jest zobowiązany do zapłacenia odszkodowania do wysokości podwójnej kwoty przewoźnego (art. 83 Prawa przewozowego).
Sposób reklamacji usług kurierskich
Postępowanie reklamacyjne dla usługi pocztowej i usługi przewozowej jest odmienne. Jak wspomnieliśmy wyżej, przedsiębiorca świadczący usługi pocztowe zobowiązany jest do posiadania regulaminu, w którym jasno wskazane będą sytuacje uznające określoną usługę pocztową za niewykonaną lub wykonaną nienależycie. Ponadto, spoczywa na nim obowiązek regulacji zasad sposobu składania reklamacji. W związku z tym należy zwrócić uwagę, że każdy przedsiębiorca świadczący usługi pocztowe może swobodnie uregulować zasady i tryb składania reklamacji oraz terminy z tym związane.
Postępowanie reklamacyjne dla usługi przewozowej zostało przejrzyście uregulowane w Rozporządzeniu Ministra Transportu i Budownictwa z 24 lutego 2006 r. w sprawie ustalania stanu przesyłek i postępowania reklamacyjnego (Dz.U. nr 38 poz. 266). Akt ten wprowadza szczegółowe warunki formalne, które powinna spełniać składana reklamacja i ewentualne jej uzupełnienie oraz termin na jej rozpatrzenie. Istotne jest, iż zgodnie z treścią art. 75 Prawa przewozowego, dochodzenie roszczeń w postępowaniu sądowym na podstawie ustawy lub przepisów wydanych w jej wykonaniu przysługuje uprawnionemu po bezskutecznym wyczerpaniu drogi reklamacji, przedsiębiorcy świadczącemu usługi przewozowe po bezskutecznym wezwaniu zobowiązanego do zapłaty.
Agata Wójcik, Prawnik
Mateusz Mrzygłód, Radca Prawny
Autorzy są prawnikami kancelarii LAW-TAXES.pl we Wrocławiu
www.law-taxes.pl
Odnosząc się do prowadzonej działalności gospodarczej przedsiębiorców świadczących usługi kurierskie chcieliśmy przedstawić problematykę licznych konsekwencji z tym związanych. Skoncentrujemy się na obowiązkach przedsiębiorców świadczących usługi kurierskie wobec konsumentów i jednocześnie uprawnieniach konsumentów.
Właściwie co to jest usługa kurierska?
Dla większości z nas definicja usług kurierskich wydaje się oczywista, jednak w ustawodawstwie nie została ona jednolicie zdefiniowana. Omawiając to pojęcie należy wskazać, iż definicja usługi kurierskiej występowała już w ustawodawstwie polskim w nieobowiązującej już Ustawie z 23 listopada 1990 r. o łączności (tekst jedn. Dz.U. z 1995 r. nr 117, poz. 564 ze zm.). Zgodnie z treścią art. 2 pkt 7 ustawy o łączności, usługę kurierską stanowiła usługa niemająca charakteru powszechnego, polegająca na zarobkowym, przyśpieszonym przewozie i doręczaniu w gwarantowanym terminie przesyłek. Definicja ta oddaje sens powszechnego rozumienia tego pojęcia. Jednak na gruncie obecnie obowiązującego stanu prawnego i ustawy z 12 czerwca 2003 r. Prawo pocztowe (Dz.U. nr 130, poz. 1188 ze zm.) nie można znaleźć definicji usług kurierskich czy przesyłek kurierskich. Mimo pominięcia przez ustawodawcę unormowania tej definicji w Prawie Pocztowym to i tak istnieje ona w języku potocznym i jest bezpośrednio stosowana przez przedsiębiorców świadczących usługi kurierskie.
Konsekwencją braku regulacji definicji usług kurierskich jest fakt, iż w ujęciu działalności gospodarczej polegającej na świadczeniu usług kurierskich, od powierzanej przedsiębiorcom zawartości przesyłki czy jej gabarytów uzależnione jest stosowanie odpowiednich przepisów prawa. Konsumenci często nie są zorientowani, co łączy się z oddaniem przesyłki wezwanemu kurierowi. Tym samym, jeśli kurier zobowiązany jest do przesłania korespondencji, nadawca staje się automatycznie stroną umowy o świadczenie usługi pocztowej. Gdy jednak powierza się przedmiot o większych gabarytach jako przesyłkę, wówczas nadawca staje się stroną umowy przewozu rzeczy. Oznacza to, iż ta sama usługa będąca przedmiotem działalności kuriera, polegająca na wykonaniu dokładnie identycznych czynności, tj. przyjęcia przesyłki, przewiezienia jej pod określony adres i doręczenia, podporządkowana jest wielkości i rodzajowi przesyłki.
Usługa kurierska, której głównym zadaniem jest jak najszybsze przewiezienie rzeczy z jednego miejsca w drugie, powoduje w świetle obowiązujących przepisów wariantowość stosowania regulacji prawnej, która znowu uzależniona jest od zawartości konkretnej przesyłki. Oznacza to, że do świadczenia usług kurierskich w postaci usługi pocztowej stosuje się przepisy Ustawy z 12 czerwca 2003 r. Prawo pocztowe (Dz.U. nr 130, poz. 1188 ze zm.)i Kodeksu cywilnego (Dz.U. z 1964 r. nr 16, poz. 93), z kolei usługi przewozu Ustawy z 15 listopada 1984 r. Prawo przewozowe (tekst jedn. Dz.U. z 2000 r. nr 50, poz. 601 ze zm.) oraz rozporządzenie Ministra Transportu i Budownictwa z 24 lutego 2006 r. w sprawie ustalania stanu przesyłek i postępowania reklamacyjnego (Dz.U. nr 38 poz. 266).
Rozróżnienie usługi pocztowej od przewozowej zgodnie z przepisami prawa
Można śmiało postawić tezę, że większość przedsiębiorców świadczących usługi kurierskie zajmuje się zarówno usługami pocztowymi, jak i przewozowymi.
W związku z powyższym zgodnie z treścią art. 2 ust. 1 Ustawy z 12 czerwca 2003 r. Prawo pocztowe, usługę pocztową stanowi wykonywane w obrocie krajowym lub zagranicznym zarobkowe przyjmowanie, przemieszczanie i doręczanie przesyłek oraz druków nieopatrzonych adresem, zwanych dalej „drukami bezadresowymi” i prowadzenie punktów wymiany umożliwiających przyjęcie i wymianę korespondencji między podmiotami korzystającymi z obsługi tych punktów, a także realizowanie przekazów pocztowych. W art. 2 ust. 2 ustawodawca wskazał czynności, które nie stanowią usług pocztowych, tj. przemieszczanie i doręczanie własnych przesyłek, jeśli jest wykonywane bez udziału osób trzecich, przemieszczanie i doręczanie dokumentów dotyczących towarów przemieszczanych wraz z nimi, przewóz rzeczy innych niż korespondencja, wykonywany na podstawie odrębnych przepisów, wzajemna nieodpłatna wymiana korespondencji, dokonywana wyłącznie przez wymieniające się podmioty, przyjmowanie, przemieszczanie i doręczanie przesyłek przez pocztę specjalną ministra właściwego do spraw wewnętrznych, przyjmowanie, przemieszczanie i doręczanie przesyłek przez pocztę Ministra Obrony Narodowej – wojskową pocztę polową.
Natomiast usługę przewozową stanowi, najogólniej rzecz biorąc, przyjęcie przesyłki towarowej i przemieszczanie jej z jednego miejsca w drugie na podstawie dokumentu przewozowego lub listu przewozowego (art. 35 ust. 1 Prawa przewozowego), jednak nie jest warunkiem obligatoryjnym dokładne określenie zawartości. Należy przytoczyć w tym miejscu także treść art. 36 ust. 1 Prawa przewozowego, który z przewozu wyłącza rzeczy: których przewóz jest zabroniony na podstawie odrębnych przepisów, które z powodu swoich rozmiarów, masy lub innych właściwości albo z uwagi na urządzenia przewoźnika lub warunki drogowe danej gałęzi transportu nie nadają się do przewozu środkami transportowymi, spowodowałoby naruszenie przepisów określających warunki wykonywania przewozów drogowych, przepisów określających warunki pracy kierowców, przepisów ruchu drogowego lub przepisów o drogach publicznych, niebezpieczne w rozumieniu odrębnych przepisów, chyba że zostały dopuszczone do przewozu na warunkach szczególnych.
Przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą poprzez świadczenie usług kurierskich zobowiązani są wskazywać w regulaminach kryteria, według których można dokonać kwalifikacji danej usługi jako pocztowej bądź przewozowej, gdyż z tym podziałem wiąże się odmienny reżim prawny i różne zasady odpowiedzialności za nienależyte wykonanie usługi. W praktyce podobieństwo cech usługi pocztowej i przewozowej przyczynia się do trudności w ich rozróżnieniu, dlatego przybierają łączną nazwę usług kurierskich, w domyśle konkretnej zawartości przesyłki powierzanej przez konsumenta czy przedsiębiorcę.
Warunki świadczenia usług pocztowych przez przedsiębiorców
Z uchwaleniem Prawa pocztowego wiąże się dostosowanie polskiego prawa do wymagań stawianych przez Unię Europejską, co spowodowało pewnego rodzaju liberalizację rynku usług pocztowych dla przedsiębiorców. Dotychczasowy prymat świadczenia powszechnych usług pocztowych, które są dostępne w równym stopniu dla wszystkich użytkowników przez operatora publicznego jakim jest „Poczta Polska”, został ograniczony. „Poczta Polska” upoważniona jest bowiem między innymi do przemieszczenia i doręczania przesyłek reklamowych i przesyłek z korespondencją o masie nieprzekraczającej 50 gramów. W przypadkach niezastrzeżonych przez ustawodawcę tylko i wyłącznie na rzecz działalności operatora publicznego, przedsiębiorca świadczący usługi kurierskie może wykonywać czynności pocztowe tylko po uzyskaniu stosownego zezwolenia na wykonywanie działalności pocztowej, wydawane przez Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej bądź też po zdobyciu odpowiedniego wpisu do rejestru operatorów pocztowych, który prowadzony jest przez Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej. Usługi te obejmują doręczanie korespondencji o masie przekraczającej 50 gramów. Operator ten zobowiązany jest do przestrzegania tajemnicy pocztowej i jednocześnie do zapewnienia bezpieczeństwa przesyłek na każdym z etapów świadczenia usługi i określenia w regulaminie świadczenia usług sytuacji, w których usługę pocztową uznaje się za niewykonaną lub wykonaną nienależycie oraz przejrzyste zasady postępowania reklamacyjnego. Ponadto, przedsiębiorca świadczący usługi po wpisie do rejestru operatorów pocztowych zobowiązany jest do posługiwania się regulaminem dostosowanym do tego rodzaju usługi.
Regulacja odszkodowań za niewykonanie usługi kurierskiej
Po dokonaniu rozróżnienia usług pocztowych i przewozowych, a tym samym stosowaniu odmiennych przepisów prawnych, należy powiedzieć o różnych zasadach odpowiedzialności przedsiębiorców.
Rozpatrując odpowiedzialność przedsiębiorców świadczących usługi pocztowe, należy przywołać treść art. 57 ust. 1 Prawa pocztowego, który do odpowiedzialności operatorów pocztowych za niewykonanie lub nienależyte wykonanie usługi pocztowej stosuje przepisy Kodeksu Cywilnego, jeśli przepisy podanej ustawy nie stanowią inaczej. Zgodnie z przyjętą przez ustawodawcę regulacją, operator pocztowy niebędący operatorem publicznym świadczącym powszechne usługi pocztowe, ponosi odpowiedzialność na zasadach ogólnych, przewidzianych w Kodeksie Cywilnym. Operator pocztowy ponosi odpowiedzialność kontraktową w pełnym zakresie za szkodę związaną z nieprawidłowo wykonaną usługę pocztową, czyli naprawienie szkody obejmować będzie zarówno straty jakie zostały poniesione przez podmiot, jak i korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby szkoda nie zaistniała.
Z kolei odpowiedzialność przedsiębiorców świadczących usługi przewozowe za utratę lub opóźnienie w jej dostarczeniu ograniczona jest do wartości przesyłki lub podwójnej kwoty przewoźnego i poza nielicznymi wyjątkami nie obejmuje utraconych korzyści. Co do tej usługi nie jest wyłączona też możliwość dochodzenia ewentualnego odszkodowania na zasadach ogólnych, tylko gdy szkoda powstała z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa przewoźnika, jednak okoliczność tę należy najpierw udowodnić. Ustalenie odszkodowania za utratę lub ubytek przesyłki następuje zgodnie z treścią art. 80 Prawa przewozowego i w następującej kolejności: cenę wskazaną w rachunku dostawcy lub sprzedawcy albo ceny wynikającej z cennika obowiązującego w dniu nadania przesyłki do przewozu bądź wartości rzeczy tego samego rodzaju i gatunku w miejscu i czasie ich nadania. Jeśli nie da się ustalić wysokości odszkodowania według podanych wyżej zasad, wysokość tę ustala rzeczoznawca. Ponadto, nie można żądać odszkodowania tytułem utraconych korzyści, chyba że szkoda wynikła z winy umyślnej lub z rażącego niedbalstwa przewoźnika (art. 86 Prawa przewozowego). Jeśli jednak wskutek zwłoki w przewozie powstała szkoda inna niż w przesyłce, przewoźnik jest zobowiązany do zapłacenia odszkodowania do wysokości podwójnej kwoty przewoźnego (art. 83 Prawa przewozowego).
Sposób reklamacji usług kurierskich
Postępowanie reklamacyjne dla usługi pocztowej i usługi przewozowej jest odmienne. Jak wspomnieliśmy wyżej, przedsiębiorca świadczący usługi pocztowe zobowiązany jest do posiadania regulaminu, w którym jasno wskazane będą sytuacje uznające określoną usługę pocztową za niewykonaną lub wykonaną nienależycie. Ponadto, spoczywa na nim obowiązek regulacji zasad sposobu składania reklamacji. W związku z tym należy zwrócić uwagę, że każdy przedsiębiorca świadczący usługi pocztowe może swobodnie uregulować zasady i tryb składania reklamacji oraz terminy z tym związane.
Postępowanie reklamacyjne dla usługi przewozowej zostało przejrzyście uregulowane w Rozporządzeniu Ministra Transportu i Budownictwa z 24 lutego 2006 r. w sprawie ustalania stanu przesyłek i postępowania reklamacyjnego (Dz.U. nr 38 poz. 266). Akt ten wprowadza szczegółowe warunki formalne, które powinna spełniać składana reklamacja i ewentualne jej uzupełnienie oraz termin na jej rozpatrzenie. Istotne jest, iż zgodnie z treścią art. 75 Prawa przewozowego, dochodzenie roszczeń w postępowaniu sądowym na podstawie ustawy lub przepisów wydanych w jej wykonaniu przysługuje uprawnionemu po bezskutecznym wyczerpaniu drogi reklamacji, przedsiębiorcy świadczącemu usługi przewozowe po bezskutecznym wezwaniu zobowiązanego do zapłaty.
Agata Wójcik, Prawnik
Mateusz Mrzygłód, Radca Prawny
Autorzy są prawnikami kancelarii LAW-TAXES.pl we Wrocławiu
www.law-taxes.pl
|
nr 7(123)2012  |
|
