Jak rozumiemy pojęcie inwestowania
Kilka refleksji o inwestycjach w firmie
Inwestowanie w firmie może przybierać bardzo różne formy. Obszary w przedsiębiorstwie, w które inwestujemy, także są rożne.
Wolne środki pozostające do dyspozycji możemy przeznaczyć przykładowo na rozwój środków produkcji (maszyny, linie technologiczne, hale, systemy informatyczne do zarządzania produkcją), w działy rozwoju pracujące nad koncepcjami i prototypami nowych produktów, w sieć sprzedaży, w zespół pracowników, finansując programy szkoleniowe, systemy informatyczne wspomagające zarządzanie firmą.
Powszechnie pojmowane słowo „inwestycja” kojarzy się szczególnie z pozyskaniem fizycznych środków w postaci maszyn, budynków, samochodów, itp. Jednak planowanie znacznych wydatków finansowych związanych z firmą i jej rozwojem, a niekoniecznie dających fizyczny rezultat w momencie wydania pieniędzy także jest inwestycją. Można przyjąć kilka cech działania inwestycyjnego, które w sposób jednoznaczny określają ten typ dysponowania środkami finansowymi:
Czy warto inwestować?
Odpowiedź na to pytanie wydaję się być oczywista. Oczywiście tak. Jednak w małych i średnich firmach, gdzie najważniejsze decyzje są w rękach właściciela, decyzje inwestycyjne (inwestować czy nie inwestować) zależą od jego własnej wizji przedsiębiorstwa. Na kształt tej wizji wpływ mają czynniki osobiste (oczekiwania, ambicje, itp.) oraz poziom wiedzy i świadomości menedżerskiej. Czynnik indywidualny właściciela odgrywa kluczową rolę. Inwestycje powinny być zawsze ściśle powiązane z celami rozwojowymi i generować dodatkową wartość ekonomiczną. Nie każdy właściciel pragnie rozwijać swoją firmę (nie musi) i zadowala się obecnym stanem i wynikami.
Odmiennie wygląda sytuacja w tzw. korporacjach, czyli przedsiębiorstwach o znacznej skali działania. W korporacjach zaangażowane są wielkie kapitały finansowe i menedżerskie, a w skład zarządu wchodzą profesjonalni i najemni menedżerowie. Właściciele zajmują pozycję kontrolną w radach nadzorczych. Poziom finansowy inwestycji oraz ich zakres rzeczowy jest skorelowany z przyjętą strategią i wizją przedsiębiorstwa. Ponadto, w porównaniu do małych i średnich firm (często rodzinnych), korporacje dysponują „aparatem” do profesjonalnego zarządzania dużymi i skomplikowanymi inwestycjami.
Realizacja planów inwestycyjnych wiąże się z poniesieniem określonych kosztów i wydatków, które mają bezpośredni wpływ na wyniki przedsiębiorstwa. Niepowodzenie inwestycji wpłynie ujemnie na osiągany przez firmę wynik. Jednak korporacja – posiadając już pewne kapitały zapasowe – może o wiele łatwiej takie niepowodzenie przetrwać, niż mała firma będąca na „dorobku”. Pomijając fakt, iż reguły planowania i realizowania inwestycji są niezmienne i powinny obowiązywać wszystkich, to jednak firmy duże mogą w pewnym sensie pozwolić sobie na większe błędy i większe ryzyko. Konsekwencje tych błędów nie będą tak ważyły na najbliższej przyszłości, jak może to mieć miejsce w przypadku firmy, która nie osiągnęła jeszcze zbyt mocnej pozycji rynkowej i ekonomicznej. Nie znaczy to, iż duże firmy nie podejmują ryzykownych inwestycji i nie popełniają kosztownych błędów, które doprowadzają nawet do upadłości.
W powyższym rozważaniu pragnę zwrócić czytelnikom – w szczególności związanym z sektorem MSP – uwagę na to, iż w ich przypadku należy bardzo ostrożnie zarządzać procesem inwestycyjnym. Ryzyko jest o wiele większe dla małych, a konsekwencje błędnych decyzji mogą przybrać skutki tragiczne.
Powszechnie pojmowane słowo „inwestycja” kojarzy się szczególnie z pozyskaniem fizycznych środków w postaci maszyn, budynków, samochodów, itp. Jednak planowanie znacznych wydatków finansowych związanych z firmą i jej rozwojem, a niekoniecznie dających fizyczny rezultat w momencie wydania pieniędzy także jest inwestycją. Można przyjąć kilka cech działania inwestycyjnego, które w sposób jednoznaczny określają ten typ dysponowania środkami finansowymi:
- są to działania niestandardowe w odniesieniu do regularnie występujących i powtarzających się kosztów,
- wydatkowanie środków inwestycyjnych związane jest z planowanym rozwojem firmy (wzrost przychodów, poszerzenie zakresu oferowanych produktów i usług, poszerzenie terytorium działania firmy, zwiększenie efektywności operacyjnej przedsiębiorstwa),
- rezultatem inwestycji jest osiągnięcie lepszych parametrów ekonomicznych, wydajnościowych i efektywnościowych niż to miało miejsce przed rozpoczęciem inwestycji.
Czy warto inwestować?
Odpowiedź na to pytanie wydaję się być oczywista. Oczywiście tak. Jednak w małych i średnich firmach, gdzie najważniejsze decyzje są w rękach właściciela, decyzje inwestycyjne (inwestować czy nie inwestować) zależą od jego własnej wizji przedsiębiorstwa. Na kształt tej wizji wpływ mają czynniki osobiste (oczekiwania, ambicje, itp.) oraz poziom wiedzy i świadomości menedżerskiej. Czynnik indywidualny właściciela odgrywa kluczową rolę. Inwestycje powinny być zawsze ściśle powiązane z celami rozwojowymi i generować dodatkową wartość ekonomiczną. Nie każdy właściciel pragnie rozwijać swoją firmę (nie musi) i zadowala się obecnym stanem i wynikami.
Odmiennie wygląda sytuacja w tzw. korporacjach, czyli przedsiębiorstwach o znacznej skali działania. W korporacjach zaangażowane są wielkie kapitały finansowe i menedżerskie, a w skład zarządu wchodzą profesjonalni i najemni menedżerowie. Właściciele zajmują pozycję kontrolną w radach nadzorczych. Poziom finansowy inwestycji oraz ich zakres rzeczowy jest skorelowany z przyjętą strategią i wizją przedsiębiorstwa. Ponadto, w porównaniu do małych i średnich firm (często rodzinnych), korporacje dysponują „aparatem” do profesjonalnego zarządzania dużymi i skomplikowanymi inwestycjami.
Realizacja planów inwestycyjnych wiąże się z poniesieniem określonych kosztów i wydatków, które mają bezpośredni wpływ na wyniki przedsiębiorstwa. Niepowodzenie inwestycji wpłynie ujemnie na osiągany przez firmę wynik. Jednak korporacja – posiadając już pewne kapitały zapasowe – może o wiele łatwiej takie niepowodzenie przetrwać, niż mała firma będąca na „dorobku”. Pomijając fakt, iż reguły planowania i realizowania inwestycji są niezmienne i powinny obowiązywać wszystkich, to jednak firmy duże mogą w pewnym sensie pozwolić sobie na większe błędy i większe ryzyko. Konsekwencje tych błędów nie będą tak ważyły na najbliższej przyszłości, jak może to mieć miejsce w przypadku firmy, która nie osiągnęła jeszcze zbyt mocnej pozycji rynkowej i ekonomicznej. Nie znaczy to, iż duże firmy nie podejmują ryzykownych inwestycji i nie popełniają kosztownych błędów, które doprowadzają nawet do upadłości.
W powyższym rozważaniu pragnę zwrócić czytelnikom – w szczególności związanym z sektorem MSP – uwagę na to, iż w ich przypadku należy bardzo ostrożnie zarządzać procesem inwestycyjnym. Ryzyko jest o wiele większe dla małych, a konsekwencje błędnych decyzji mogą przybrać skutki tragiczne.
