Polska w�r�d lider�w fiskalizmu

Felieton maj 2006

Kwiecie� 22, 2007 Andrzej Arendarski Wydanie nr 5(50)2006 Wy�wietlono: 837 razy

Najnowszy, dotycz�cy 2005 r. raport OECD, który porównuje koszty pracy w 30 krajach tej organizacji nie pozostawia z�udze�. Polska jest w czo�ówce pa�stw, w których wyst�puj� najwy�sze obci��enia nak�adane na prac�. Za ka�de 100 z� wyp�acane do r�ki pracownikowi, firma musi zap�aci� prawie 80 z� ró�nych sk�adkowo-podatkowych danin.

Do��czyli�my tym samym do krajów kontynentalnych Unii Europejskiej. Niestety tych, które nie staraj� si� reformowa� (vide: ostatnie strajki we Francji dotycz�ce pierwszej pracy dla m�odzie�y czy niemiecka Agenda 2010). Najwy�sze koszty zatrudnienia ponosz� pracodawcy ze Starego Kontynentu – zajmuj� oni pierwsze 10 miejsc. Na czele jest Belgia, potem Niemcy, W�gry i Francja. Tam koszt zatrudnienia pracownika przekracza kwot�, jak� otrzymuje on w formie wyp�aty do r�ki. Na kolejnych miejscach znajduj� si� Szwecja, Austria i W�ochy. Polska na 10. miejscu zamyka unijny peleton – z obci��eniami wynosz�cymi 43,6 proc. Rok temu nasz kraj zaj�� 11 pozycj� z wynikiem 43,3 proc. Fiskalizm wi�c ro�nie.

W UE najni�sze obci��enia pracy notuj� kraje anglosaskie – Irlandia i Wielka Brytania. Tam firma zatrudniaj�ca pracownika musi si� liczy� z konieczno�ci� op�acenia danin na poziomie odpowiednio 25,7 proc. i 33,5 proc. Tak�e w pozosta�ych krajach anglosaskich – USA, Australii i Nowej Zelandii – koszty te s� poni�ej przeci�tnej OECD i wahaj� si� od 20 do 30 proc. Najmniej – poni�ej 20 proc. – obci��eni s� pracownicy i pracodawcy w Meksyku i Korei.

Polska, chc�c obni�y� rekordowo wysokie bezrobocie musi obni�y� koszty pracy. Trzeba wi�c pochwali� propozycj� rz�du, przewiduj�c� obni�enie sk�adki rentowej i chorobowej. Jest jednak jedno „ale”. Na takie zmiany potrzeba pieni�dzy, poniewa� redukcja kosztów pracy jest bardzo droga dla bud�etu i powoduje konieczno�� znalezienia �róde� jej finansowania. Na przyk�ad, obni�enie o jeden punkt proc. sk�adki na fundusz rentowy, to ubytek w dotowanym z bud�etu ZUS w wysoko�ci oko�o 2,5 mld z�.

Sk�d wzi�� na to pieni�dze? S� dwie drogi – jedna na skróty, druga trudna i wyboista. Narzuty na prac� mo�na obni�a� przez podniesienie innych podatków. Na przyk�ad obni�y� sk�adk� na ZUS, ale podnie�� akcyz� czy VAT. Jest to dzia�anie bezcelowe, przypominaj�ce przek�adanie pieni�dzy z jednej kieszeni do drugiej.

Pozostaje wi�c trudniejsza droga. Trzeba znale�� oszcz�dno�ci w wydatkach. Mo�na ich szuka� w bud�ecie (na przyk�ad w wydatkach na administracj�), jednak naprawd� du�e rezerwy tkwi� w systemach wyp�acaj�cych �wiadczenia socjalne. Tylko ich ograniczenie pozwoli istotnie zredukowa� koszty pracy, bez gro�by zachwiania bud�etem lub podwy�ki innych podatków. To wymaga jednak podj�cia niepopularnych decyzji i wprowadzenia odwa�nych reform. A tego politycy boj� si� jak ognia.