Windykować i być windykowanym - porady dla MSP
Windykacja
Windykacja to zbiór czynności prawnych, procesowych i faktycznych, które prowadzą do spełnienia przez dłużnika świadczenia na rzecz wierzyciela. Chociaż wywołuje negatywne skojarzenia, to dobrze przeprowadzona ułatwia odzyskanie świadczenia i nie wypływa na pogorszenie relacji biznesowych.
Windykacja szczególnego znaczenia nabiera w przypadku MSP, które w największym stopniu narażone są na utratę płynności finansowej na skutek problemów finansowych, nierzetelności, a czasami nawet zamierzonych działań kontrahentów.
Windykować
Krok pierwszy, który być może pozwoli na uniknięcie windykacji w przyszłości, to weryfikacja historii działalności potencjalnego kontrahenta. Wydawałoby się, że oczywiste, a jednak wielu przedsiębiorców o tym zapomina.
Krok drugi to dobrze sporządzona umowa. Każdy przedsiębiorca zawierając umowę handlową w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej powinien za przykładem instytucji finansowych zadbać o zabezpieczenie wykonania umowy, w tym w szczególności płatności za świadczoną usługę, dostarczony czy sprzedany towar. Ustanowienie zabezpieczenia zmniejsza bowiem ryzyko niewywiązania się przez drugą stronę z umowy, a gdy do tego dojdzie ułatwia dochodzenie należnego świadczenia, którym zwykle jest obowiązek zapłaty. Właściwy dobór zabezpieczenia, jednoczesne ustanowienie kilku zabezpieczeń lub odpowiednie łączenie zabezpieczeń znacznie zwiększa bezpieczeństwo obrotu gospodarczego i szanse na skuteczną windykację. Zabezpieczeniami, które ułatwią i przyśpieszą windykację są w szczególności: hipoteka, zastaw, weksel in blanco wraz z deklaracją wekslową, oświadczenie o poddaniu się egzekucji.
Bez względu na to, czy powyższe kroki zostały podjęte, windykację rozpoczyna się od wezwania do zapłaty. Już na etapie wezwania do zapłaty warto zweryfikować adres dłużnika w rejestrze przedsiębiorców (KRS) albo w centralnej ewidencji i informacji o działalności gospodarczej (CEIDG). Pozwoli to uniknąć problemów z doręczeniem korespondencji. W wezwaniu do zapłaty należy wskazać:
Dłużnik nie kontaktuje się w odpowiedzi na wezwanie do zapłaty, nie dokonuje żadnej płatności. W pierwszej kolejności należy sprawdzić, czy dłużnik nie został wpisany do Rejestru Dłużników Niewypłacalnych prowadzonego w systemie informatycznym przez sądy rejonowe (sądy gospodarcze), obejmujące swoją właściwością obszar województwa lub jego część lub nie ogłosił upadłości. Aby pozyskać powyższe informacje należy wystąpić do właściwego sądu z wnioskiem o wydanie zaświadczenia, że podmiot nie jest wpisany do Rejestru Dłużników Niewypłacalnych albo z wnioskiem o wydanie zaświadczenia, że podmiot jest wpisany do Rejestru Dłużników Niewypłacalnych, opłata od wniosku wynosi 15 zł, albo z wnioskiem o wydanie odpisu z Rejestru Dłużników Niewypłacalnych, opłata od wniosku wynosi 30 zł. Informacje o ogłoszeniu upadłości można pozyskać w Centralnej Informacji Krajowego Rejestru Sądowego, prowadzonej przez Ministra Sprawiedliwości na stronie internetowej www.ms.gov.pl w zakładce rejestry i ewidencje lub w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.
Jeśli ustalimy, że dłużnik prowadzi działalność gospodarczą, jedynie uchylając się od płatności, jak również w sytuacji gdy dłużnik nie realizuje postanowień ugody, w której uznał dług, windykacja sądowa staje się niezbędna. W zależności od stanu faktycznego danej sprawy należy rozważyć:
Jeszcze przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego należy wystąpić do sądu o nadanie klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu, którym m.in. są wyrok czy nakaz zapłaty. Tytułem egzekucyjnym jest też oświadczenie o poddaniu się egzekucji w trybie art. 777 § 1 pkt. 4,5,6 Kodeksu postępowania cywilnego. Powyższe oświadczenie pozwala na wystąpienie z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności, bez konieczność przeprowadzenia postępowania sądowego. Oświadczenie o poddaniu się egzekucji jest przykładem zabezpieczenia, które warto rozważyć już na etapie negocjowania umowy.
Windykować
Krok pierwszy, który być może pozwoli na uniknięcie windykacji w przyszłości, to weryfikacja historii działalności potencjalnego kontrahenta. Wydawałoby się, że oczywiste, a jednak wielu przedsiębiorców o tym zapomina.
Krok drugi to dobrze sporządzona umowa. Każdy przedsiębiorca zawierając umowę handlową w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej powinien za przykładem instytucji finansowych zadbać o zabezpieczenie wykonania umowy, w tym w szczególności płatności za świadczoną usługę, dostarczony czy sprzedany towar. Ustanowienie zabezpieczenia zmniejsza bowiem ryzyko niewywiązania się przez drugą stronę z umowy, a gdy do tego dojdzie ułatwia dochodzenie należnego świadczenia, którym zwykle jest obowiązek zapłaty. Właściwy dobór zabezpieczenia, jednoczesne ustanowienie kilku zabezpieczeń lub odpowiednie łączenie zabezpieczeń znacznie zwiększa bezpieczeństwo obrotu gospodarczego i szanse na skuteczną windykację. Zabezpieczeniami, które ułatwią i przyśpieszą windykację są w szczególności: hipoteka, zastaw, weksel in blanco wraz z deklaracją wekslową, oświadczenie o poddaniu się egzekucji.
Bez względu na to, czy powyższe kroki zostały podjęte, windykację rozpoczyna się od wezwania do zapłaty. Już na etapie wezwania do zapłaty warto zweryfikować adres dłużnika w rejestrze przedsiębiorców (KRS) albo w centralnej ewidencji i informacji o działalności gospodarczej (CEIDG). Pozwoli to uniknąć problemów z doręczeniem korespondencji. W wezwaniu do zapłaty należy wskazać:
- dochodzoną kwotę,
- źródło powstania zobowiązania,
- numer rachunku bankowego do wpłaty dochodzonej kwoty,
- termin płatności
- oraz skutki nieuregulowania zobowiązania w terminie.
- Wezwanie do zapłaty wysyła się pocztą, listem poleconym, za zwrotnym potwierdzeniem odbioru.
Dłużnik nie kontaktuje się w odpowiedzi na wezwanie do zapłaty, nie dokonuje żadnej płatności. W pierwszej kolejności należy sprawdzić, czy dłużnik nie został wpisany do Rejestru Dłużników Niewypłacalnych prowadzonego w systemie informatycznym przez sądy rejonowe (sądy gospodarcze), obejmujące swoją właściwością obszar województwa lub jego część lub nie ogłosił upadłości. Aby pozyskać powyższe informacje należy wystąpić do właściwego sądu z wnioskiem o wydanie zaświadczenia, że podmiot nie jest wpisany do Rejestru Dłużników Niewypłacalnych albo z wnioskiem o wydanie zaświadczenia, że podmiot jest wpisany do Rejestru Dłużników Niewypłacalnych, opłata od wniosku wynosi 15 zł, albo z wnioskiem o wydanie odpisu z Rejestru Dłużników Niewypłacalnych, opłata od wniosku wynosi 30 zł. Informacje o ogłoszeniu upadłości można pozyskać w Centralnej Informacji Krajowego Rejestru Sądowego, prowadzonej przez Ministra Sprawiedliwości na stronie internetowej www.ms.gov.pl w zakładce rejestry i ewidencje lub w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.
Jeśli ustalimy, że dłużnik prowadzi działalność gospodarczą, jedynie uchylając się od płatności, jak również w sytuacji gdy dłużnik nie realizuje postanowień ugody, w której uznał dług, windykacja sądowa staje się niezbędna. W zależności od stanu faktycznego danej sprawy należy rozważyć:
- postępowanie pojednawcze przed sądem, które jest inicjowane przez zawezwanie do próby ugodowej,
- skierowanie powództwa i prowadzenie procesu przeciwko dłużnikowi (postępowanie procesowe), co może zakończyć się: wydaniem nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym lub wydaniem nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, wydaniem wyroku,
- prowadzenie postępowania zabezpieczającego przed wszczęciem procesu lub równolegle z postępowaniem procesowym.
Jeszcze przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego należy wystąpić do sądu o nadanie klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu, którym m.in. są wyrok czy nakaz zapłaty. Tytułem egzekucyjnym jest też oświadczenie o poddaniu się egzekucji w trybie art. 777 § 1 pkt. 4,5,6 Kodeksu postępowania cywilnego. Powyższe oświadczenie pozwala na wystąpienie z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności, bez konieczność przeprowadzenia postępowania sądowego. Oświadczenie o poddaniu się egzekucji jest przykładem zabezpieczenia, które warto rozważyć już na etapie negocjowania umowy.
