Podatnik w g�szczu prawa podatkowego

RAPORT: Podatkowy Poradnik Przedsi�biorcy

Kwiecie� 10, 2008 Wojciech Serafi�ski Wydanie nr 4(73)2008 Wy�wietlono: 391 razy

W celu zapewnienia ca�kowitej neutralno�ci systemu dla podatników, dyrektywa unijna ustanawia system odlicze� maj�cy wykluczy� przypadki niew�a�ciwego obci��enia podatnika podatkiem VAT. Podstawow� cech� systemu VAT jest zasada stosowania podatku do ka�dej transakcji, wy��cznie po obni�eniu kwoty bezpo�rednio poniesionego podatku o koszt odpowiadaj�cy kwotom ró�nych sk�adników ceny towarów i us�ug.

Przepisy ustawy z 11. marca 2004 r. o podatku od towarów i us�ug (zwanej dalej ustaw� VAT) wskazuj�, �e obni�enia kwoty lub zwrotu ró�nicy podatku nale�nego nie stosuje si� tak�e do podatników, którzy nie s� zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96., z wy��czeniem przypadków, o których mowa w art. 86. ust. 20.

W praktyce organy podatkowe, kieruj�c si� t� dyspozycj�, pozbawiaj� podatników prawa do odliczenia podatku naliczonego, w sytuacji gdy wcze�niej nie zarejestrowali si� oni jako tzw. czynni podatnicy VAT. Stanowisko takie jest b��dne, ale po kolei...

Stan faktyczny

Podatnik �ukasz G. z Warszawy we wrze�niu 2005 r. utraci� zwolnienie, o którym mowa w art. 113. ust. 1. ustawy VAT. Jako czynny podatnik VAT zarejestrowa� si� dopiero w czerwcu 2006 r. Podatnik, z chwil� utraty zwolnienia od przychodów uzyskiwanych z prowadzonej dzia�alno�ci, rozpocz�� naliczanie podatku nale�nego, posiada� tak�e faktury VAT, uprawniaj�ce go do odliczenia podatku naliczonego. A skoro tak, to odlicza� ten podatek zgodnie z zasadami okre�lonymi w ustawie VAT.

W wyniku przeprowadzonej kontroli organ podatkowy uzna�, �e za okres od chwili utraty zwolnienia do chwili rejestracji podatnikowi nie przys�uguje prawo do odliczenia podatku naliczonego. Podatnik skorygowa� za wym. okres deklarcje VAT-7, wyst�puj�c jednocze�nie do organu podatkowego o interpretacj� przepisu art. 88. ust. 4. ustawy.

Zgodnie z tre�ci� art. 88. ust. 4. ustawy z 11. marca 2004 r. o podatku od towarów i us�ug, obni�enia kwoty lub zwrotu ró�nicy podatku nale�nego nie stosuje si� tak�e do podatników, którzy nie s� zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96., z wy��czeniem przypadków, o których mowa w art. 86. ust. 20. Przepis art. 96. 1. stanowi, �e podmioty, o których mowa w art. 15. s� zobowi�zane przed dniem wykonania pierwszej czynno�ci okre�lonej w art. 5. z�o�y� naczelnikowi urz�du skarbowego zg�oszenie rejestracyjne – z zastrze�eniem, �e podmioty wymienione w art. 15., zwolnione od podatku na podstawie art. 113. ust. 1. i 9. lub wykonuj�ce wy��cznie czynno�ci zwolnione od podatku na podstawie art. 43. ust. 1. i art. 82. ust. 3., mog� z�o�y� zg�oszenie rejestracyjne. Tyle przepisy polskiej ustawy.

W �wietle przepisów unijnych, powstanie prawa do odliczenia VAT nie jest w �aden sposób uzale�nione od formalnego rozpoznania statusu podatnika przez organy podatkowe, gdy� z tre�ci art. 17. VI Dyrektywy prawo do odliczenia:

Powstaje z chwil� powstania obowi�zku podatkowego w odniesieniu do podatku podlegaj�cego odliczeniu (sprawa C-400/98, orzeczenie z 8.06.2000 r., Finanzamt Goslar vs. Brigitte Breitsohl);
Zale�ne jest wy��cznie od zwi�zku zakupu z dzia�alno�ci� opodatkowan� (art. 17. ust. 2.);
Zale�ne jest od posiadania faktury (art. 18.).

Jedynym skutkiem takiego rozpoznania jest to, �e status podatnika raz rozpoznany (nabyty) – wyj�wszy przypadki oszustwa lub nadu�ycia – nie mo�e by� z moc� wsteczn� odebrany p�atnikowi podatku (tj. p�ac�cemu podatek), bez naruszania zasad ochrony praw nabytych oraz bezpiecze�stwa prawnego. Tre�� art. 88. ust. 4. ustawy VAT jest tym samym sprzeczna z prawem unijnym.

Autor jest prawnikiem, doradc� podatkowym

www.serafinski.pl