Jak się bronić przed niesprawiedliwością?
Postępowanie w sprawie nieujawnionych dochodów, część 2.
Podstawowymi kryteriami oceny w postępowaniu podatkowym z nieujawnionych źródeł przychodów są wydatki faktyczne, ponoszone przez podatnika i wartość posiadanego (zgromadzonego) mienia. Pamiętajmy, że podatnik – chcąc udokumentować przychody na pokrycie poniesionych w danym roku podatkowym wydatków oraz zgromadzonego w danym roku podatkowym mienia – ma obowiązek wskazać przychody opodatkowane, a także wolne od opodatkowania, z danego roku i z lat wcześniejszych.
W doktrynie i orzecznictwie sądów administracyjnych ugruntował się pogląd, że to na podatniku spoczywa ciężar wykazania (przeprowadzenia dowodu), iż poniesione w danym roku podatkowym wydatki znajdują pokrycie w opodatkowanych lub wolnych od opodatkowania dochodach. W postępowaniu podatkowym ciężar dowodu spoczywa na organie podatkowym. Jednak w postępowaniu dotyczącym opodatkowania przychodów ze źródeł nieujawnionych, to podatnik musi wykazać, że jego wydatki znajdują pokrycie w dochodach (wyrok WSA w Olsztynie, 2007 r., I SA/Ol 138/2007).
Podatnik musi udowodnić
Określając dane źródło przychodów należy wskazać także odpowiedni dowód. Dowodem będzie np. umowa pożyczki, darowizny czy sprzedaży. Zgodnie z art. 20 ust. 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, wysokość przychodów nie znajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych ustala się na podstawie poniesionych przez podatnika w roku podatkowym wydatków i wartości zgromadzonego w tym roku mienia, jeżeli wydatki te i wartości nie znajdują pokrycia w mieniu zgromadzonym w roku podatkowym oraz w latach poprzednich, pochodzącym z przychodów opodatkowanych lub wolnych od opodatkowania. Zatem organ podatkowy, ustala wysokość przychodu podatnika na podstawie znamion zewnętrznych, tj. wydatków świadczących o sytuacji ekonomicznej podatnika. W tym celu przyrównuje wysokość wydatków, jakie podatnik poniósł w ciągu roku podatkowego do uzyskanych przychodów – zarówno opodatkowanych, jak i zwolnionych z opodatkowania oraz zasobów finansowych, które zgromadził wcześniej. W przypadku ustalenia, że poniesione wydatki przekraczają źródła przychodów oraz zgromadzone wcześniej zasoby finansowe, zasadne jest przyjęcie, że powstała różnica stanowi przychód podatnika nie znajdujący pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzący ze źródeł nieujawnionych. Wykazanie, iż jest inaczej, ciąży na podatniku, gdyż w takiej sytuacji ciężar dowodu spoczywa właśnie na nim, a nie na organie podatkowym. Podatnik twierdząc, że poczynione wydatki pochodzą z ujawnionych źródeł przychodu, powinien tę okoliczność udowodnić, gdyż z takiego faktu wyprowadza dla siebie korzystne skutki prawne (wyrok WSA w Białymstoku z 18.01.2006 r., I SA/Bk 235/2005).
Uwaga: oświadczenia majątkowe!
Każde prowadzone postępowanie podatkowe ma na celu zgromadzenie i ocenę konkretnego materiału dowodowego. Jako dowód należy dopuścić wszystko to, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem (art. 180 op.).
Dowodami w postępowaniu podatkowym mogą być w szczególności:
-
księgi podatkowe,
-
deklaracje złożone przez stronę,
-
zeznania świadków,
-
opinie biegłych,
-
materiały i informacje zebrane w wyniku oględzin,
-
informacje podatkowe,
-
inne dokumenty zgromadzone w toku czynności sprawdzających lub kontroli podatkowej (z zastrzeżeniem art. 284a § 3, art. 284B § 3 i art. 288 § 2),
-
materiały zgromadzone w toku postępowania karnego albo postępowania w sprawach o przestępstwa lub wykroczenia skarbowe.
US bardzo często załączają do wezwań druki oświadczeń majątkowych, prosząc o ich wypełnienie i złożenie w urzędzie. Osobiście odradzam ich wypełnianie, gdyż są one nadmiernie szczegółowe, a składane są pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania. W przypadku braku wypełnienia jakiejś rubryki, przyjmuje się, że wymienione w druku obroty (przychody lub wydatki) nie wystąpiły. Co, w sytuacji gdy o czymś zapomnieliśmy – zwłaszcza wówczas, gdy postępowanie dotyczy okresu sprzed pięciu lat? Z uwagi na to, że dołączane druki nie są formularzami urzędowymi, tylko stworzonymi przez urzędników dla celów prowadzonych postępowań, nie mamy prawnego obowiązku ich wypełniania. Zamiast tego możemy sami stworzyć na jednej kartce papieru oświadczenie o stanie majątkowym, a druki z urzędu potraktować jako pomoc przy wypełnianiu oświadczenia.
Autor artykułu jest doradcą podatkowy i prawnikiem
Kontakt: www.serafinski.pl
|
Pełna treść artykułu dostępna jest w formie e-gazety. Zamów Gazetę PDF  nr 2(71)2008  Zobacz więcej na temat: podatki | nieujawnione dochody |
|
