Dozwolone i niedozwolone klauzule umowne
Ochrona konsumenta
Problematyka dozwolonych i niedozwolonych klauzul umownych jest obecnie bardzo żywa, szczególnie w kontekście uznawania przez Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów szeregu postanowień umownych, zawieranych z konsumentami, za niedozwolone. Dla potrzeb niniejszego opracowania omówiłem pokrótce dozwolone i niedozwolone klauzule umowne.
Klauzule salwatoryjne
Salvare oznacza po łacinie ratować. Nazwa omawianej klauzuli wiele mówi o jej funkcji – ma ona bowiem na celu „ratowanie” kontraktu w razie nieważności niektórych jego postanowień. Toteż postanowienia umów, stanowiące że nieważność poszczególnych postanowień nie wpływa na ważność pozostałych składników umowy, można uznać za wystarczający dowód zamiaru stron, wykluczający potrzebę dalszego badania, czy bez nieważnych postanowień czynność zostałaby dokonana. Umowa może przewidywać dodatkowe, zastępcze postanowienia na wypadek nieważności części jej treści – postanowienia te należy traktować jak pozostałą część umowy, a więc uznać za skuteczne, o ile oczywiście nie są sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego.
Postanowienia określane jako klauzula salwatoryjna występują w co najmniej trzech odmianach:
- po pierwsze, chodzić może o klauzulę, zgodnie z którą w razie nieważności niektórych postanowień umowy, pozostałe postanowienia pozostają w mocy,
- po drugie, może to być klauzula przewidująca, iż w razie nieważności niektórych postanowień danej umowy, strony zobowiązują się do ich zastąpienia innymi, ważnymi postanowieniami, których treść nie jest z góry określona,
- po trzecie, określenie to może oznaczać klauzulę przewidującą, że w razie nieważności niektórych postanowień umowy, w ich miejsce wchodzą inne, „rezerwowe” postanowienia, które są z góry określone.
Kary umowne
Kolejną dozwoloną klauzulą umowną jest kara umowna. Kary umowne pozwalają na zabezpieczenie prawidłowej realizacji umowy i ułatwiają dochodzenie przed sądem ewentualnej szkody, powstałej na skutek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania. Dlatego są one coraz powszechniej stosowane w umowach między przedsiębiorcami. Mogą być stosowane jednak tylko wówczas, gdy chodzi o zabezpieczenie wykonania zobowiązania niepieniężnego.
Autor: Adwokat LL.M. (RA PL), Partner Kancelarii BSO Prawo & Podatki Bramorski Szermach Okorowska we Wrocławiu
|
Pełna treść artykułu dostępna jest w formie e-gazety. Zamów Gazetę PDF  nr 5(85)2009  Zobacz więcej na temat: Klauzule salwatoryjne | Ochrona konsumenta |
|
