Money, money, money...
Jak łatwiej zwrócić dopłaty wspólnikom spółki z o.o.?
W toku działalności spółki z ograniczoną odpowiedzialnością niejednokrotnie dochodzi do sytuacji, w której dochody osiągane z bieżącej działalności nie wystarczają na pokrycie wszelkich potrzeb finansowych – najczęściej związanych z inwestycjami czy konsekwencjami niespodziewanych wydarzeń zewnętrznych, zaburzających planowe funkcjonowanie spółki.
Z reguły sięga się wtedy po finansowanie zewnętrzne. W zależności od rodzaju potrzeby i stanu finansów spółki, w grę wchodzą dwa najważniejsze źródła pozyskania kapitału: instytucje finansowe i wspólnicy. O ile różnorodność instrumentów finansowych oferowanych przez banki, fundusze czy firmy leasingowe jest ogromna, o tyle zwracając się do wspólników spółka może liczyć na trzy podstawowe formy finansowania:
- pożyczkę,
- podniesienie kapitału zakładowego,
- dopłaty.
Wybór pomiędzy nimi uzależniony jest głównie od oceny sytuacji spółki: pożyczka wspólnika nie będzie np. rozważana, gdy występuje istotne zadłużenie zewnętrzne spółki bądź (choć z innych powodów) ryzyko jej upadłości, zaś o podwyższeniu kapitału nie należy rozmawiać, jeśli potrzeba finansowa jest doraźna i nie wymaga długotrwałego wiązania w spółce potrzebnych jej w danym momencie środków finansowych.
W wielu wypadkach interesującą alternatywą są dopłaty wspólników. Jako instytucja „od zawsze” pozostająca do dyspozycji spółek i wspólników na podstawie obowiązujących przepisów najpierw Kodeksu handlowego, a obecnie Kodeksu spółek handlowych, są one często na tyle niedoceniane przez wspólników, iż często nawet rezygnują oni z rozważenia właściwego zapisania odpowiednich postanowień w umowie spółki. Takie „lenistwo” potrafi się potem dotkliwie zemścić w chwili rzeczywistej potrzeby finansowej spółki, której można zaradzić właśnie poprzez uchwalenie i wniesienie dopłat. Następcze wprowadzenie do umowy spółki potrzebnych postanowień jest bowiem uzależnione od zgody wszystkich wspólników. Jest to wymóg niezbędny, gdyż taka zmiana umowy spółki oznacza – nawet, jeśli tylko potencjalne – zwiększenie świadczeń wspólników. Może się zatem okazać, że nawet brak zgody jednego, najmniejszego z nich, zablokuje potrzebne działania.
Tymczasem sięgnięcie po dopłaty może być interesujące zwłaszcza, w przypadku gdy w spółce występuje zwiększone zapotrzebowanie na kapitał i musi ona zwrócić się o pomoc do wspólników, a ci jednocześnie z różnych względów nie chcą wiązać w spółce środków w formie wpłat na podwyższony kapitał zakładowy. Dopłaty wspólników są znacznie elastyczniejszą formą postawienia kapitału do dyspozycji spółki. Kodeks spółek handlowych (KSH) dopuszcza bowiem uproszczoną w stosunku do obniżenia kapitału zakładowego procedurę zwrotu dopłat wspólnikom, co związane jest z ich czasowym charakterem.
Jak prawidłowo pozyskać dopłaty?
W praktyce, aby skorzystanie z dopłat było możliwe, musi istnieć odpowiedni zapis w umowie spółki. Tylko wówczas jest bowiem możliwe podjęcie potrzebnych uchwał przez zgromadzenie wspólników.
Umowa spółki, oprócz generalnej możliwości nakładania na wspólników dopłat, musi przewidywać także ich maksymalną wysokość, liczoną jako wielokrotność udziałów posiadanych przez poszczególnych wspólników. Taka regulacja ma na celu zapewnienie wspólnikom zakładającym spółkę (czy też później do niej przystępujących) przejrzystości obciążeń, z jakimi muszą liczyć się z tytułu swego w niej uczestnictwa. Oczywiście informacja o wysokości ryzyka ewentualnych świadczeń pieniężnych najbardziej istotna jest dla wspólników mniejszościowych, których udziały są na tyle niewielkie, że nie zapewniają w dodatku zablokowania podjęcia stosownej uchwały. Nałożenie dopłat może bowiem przy takiej konstrukcji spółki w całkowicie poprawny sposób zostać przeprowadzone nawet wbrew ich woli i będzie skutecznie zobowiązywać ich do świadczenia na rzecz spółki określonej kwoty pieniężnej.
Autor: Radca Prawny, Partner Zarządzający Kancelarii BSO Prawo & Podatki Bramorski Szermach Okorowska we Wrocławiu
|
Pełna treść artykułu dostępna jest w formie e-gazety. Zamów Gazetę PDF  nr 6(86)2009  |
|
