Strona post�powania podatkowego

Post�powanie podatkowe, cz�� 3.

Maj 11, 2010 Dr Krzysztof Biernacki Wydanie nr 5(97)2010 Wy�wietlono: 2078 razy

Ewolucja poj�cia strony post�powania podatkowego doprowadzi�a do zaistnienia w obecnych przepisach prawa relatywnie szerokiej definicji tego poj�cia. Zgodnie z art. 133. § 1. Ordynacji1, stron� jest podatnik, p�atnik, inkasent lub ich nast�pca prawny, a tak�e osoby trzecie, o których mowa w art. 110-117a Ordynacji, które z uwagi na swój interes prawny ��daj� czynno�ci organu podatkowego, do której czynno�� organu podatkowego si� odnosi lub której interesu prawnego dzia�anie organu podatkowego dotyczy. W tym uj�ciu stron� jest podmiot enumeratywnie wymieniony w pocz�tkowej cz�ci wskazanego przepisu, je�li ponadto istnieje interes prawny zwi�zany z istnieniem okre�lonego ��dania dotycz�cego okre�lonego zachowania si� w stosunku do organów podatkowych lub z ich strony.

Definicja podatnika, p�atnika oraz inkasenta zosta�a wprost unormowana odpowiednio w art. 7., 8. i 9. Ordynacji. Ich tre�� w najszerszy mo�liwy sposób obejmuje wszystkie kategorie podmiotów wyst�puj�cych w obrocie cywilnoprawnym (tj. osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadaj�ce osobowo�ci prawnej), które na mocy ustaw podatkowych zosta�y zobowi�zane do podejmowania okre�lonych czynno�ci zwi�zanych z rozliczeniem zobowi�za� publicznoprawnych. Odniesienie si� do cywilnego kr�gu podmiotów przez ustaw� podatkow� zosta�o równie� potwierdzone w tre�ci art. 131. § 2. Ordynacji, który stwierdza, i� wskazane grupy s� stron�, w sytuacji gdy przed powstaniem obowi�zku podatkowego ci�� na nich szczególne obowi�zki lub zamierzaj� skorzysta� z uprawnie� wynikaj�cych z przepisów prawa. Jako przyk�ad mo�na wskaza� osob�, która naby�a nieruchomo�� i zobowi�zana jest z�o�y� zawiadomienie do organu gminy w celu ustalenia podstawy opodatkowania i wydania decyzji ustalaj�cej kwot� zobowi�zania podatkowego. Ponadto przepisy wprowadzaj� szereg innych okre�le�, w stosunku do których organy podatkowe zobowi�zane s� podejmowa� okre�lone czynno�ci. Jako przyk�ad mo�na wskaza� „wnioskodawc�” w zakresie post�powania o wystanie interpretacji podatkowych (art. 14b-14i Ordynacji), „podmiot krajowy” przy wniosku o zatwierdzenie porozumienia w spawie ustalenia ceny transakcyjnej pomi�dzy podmiotami powi�zanymi (art. 20a-20r Ordynacji) lub „kontrolowany” w zwi�zku z kontrol� podatkow� (art. 281. Ordynacji). Jak wskazuj� powy�sze rozwa�ania, ustawodawca podatkowy, mimo istnienia definicji z art. 133. Ordynacji, w uj�ciu podmiotowym nie jest w stanie wprowadzi� jednoznacznego kryterium odró�niaj�cego stron� post�powania podatkowego od innych podmiotów. W konsekwencji, ostatecznie powinno przes�dza� istnienie interesu prawnego, o którym mówi druga cz�� art. 133. § 1. Ordynacji.

Interes prawny jest poj�ciem nieokre�lonym, co ju� na wst�pie prowadzi do trudno�ci w jednoznacznym jego uj�ciu. St�d te� termin ten by� wielokrotnie przedmiotem analiz prowadzonych przez s�dy administracyjne w celu jego doprecyzowania. Nie wnikaj�c w te rozwa�ania, nale�y przyj��, i� z interesem prawnym b�dziemy mieli do czynienia, wówczas gdy okre�lony przepis prawa podatkowego b�dzie nak�ada� na podmiot obowi�zki lub przyznawa� mu prawa. Istnienie podstawy prawnej b�dzie odró�nia�o interes prawny od interesu faktycznego, gdzie wprawdzie jednostka jest bezpo�rednio zainteresowana rozstrzygni�ciem sprawy, aczkolwiek nie mo�e wskaza� podstawy prawnej uzasadniaj�cej jej roszczenie lub ��danie. W takim wypadku nie b�dzie mog�a by� równie� postrzegana jako strona post�powania podatkowego.

�ród�o:

Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm., dalej jako Ordynacja).
Ustawa z 14 czerwca 1960 Kodeks post�powania administracyjnego (Dz. U. Nr 30, poz. 168 ze zm., dalej jako KPA).
Ustawa z 15 lipca 1987 o Rzeczniku Praw Obywatelskich (Dz. U. Nr 21, poz. 123 ze zm., dalej jako UoRPO).
Ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o post�powaniu przed s�dami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm., dalej jako UoPSA).