Stereotypy są passe
Rozmowa z...
Niepełnosprawność dla wielu jest tematem tabu. Tymczasem często nie zdajemy sobie sprawy, że osoby niepełnosprawne są bardzo wartościowymi pracownikami. Jak walczyć z krzywdzącymi stereotypami? Odpowiedzi udzieli Jan ZAJĄC, Prezes Zarządu Polskiej Organizacji Pracodawców Osób Niepełnosprawnych.
Co oznacza bycie niepełnosprawnym w Polsce?
Osoby niepełnosprawne stanowią bardzo liczną grupę społeczną w naszym kraju. Niestety nadal w mentalności Polaków przeważają poglądy stereotypowe, że niepełnosprawni to osoby „gorsze” – słabsze, wolniejsze, wymagające ciągłej pomocy innych, roszczeniowe, nie uczestniczące w życiu społecznym. Wprowadzane w przepisach prawnych zmiany mające na celu poprawę sytuacji tej grupy wolno wpływają na zmianę, sposób postrzegania osób niepełnosprawnych przez osoby pełnosprawne i sposób postrzegania siebie przez same osoby niepełnosprawne. Dlatego tak ważna jest rehabilitacja zawodowa i społeczna oraz objęcie wsparciem przez instytucje działające na rzecz osób niepełnosprawnych jak największej grupy osób; a także podejmowanie działań promujących aktywizację osób niepełnosprawnych – zarówno zawodową, jak i społeczną.
Badania wskazują, że osoby niepełnosprawne aktywne zawodowo o wiele lepiej radzą sobie w życiu społecznym. Jednak poziom aktywności zawodowej wśród niepełnosprawnych w Polsce, w porównaniu do innych państw europejskich, utrzymuje się na bardzo niskim poziomie. Wg danych GUS w III Q 2009 r. aktywnych osób niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym było ok. 26 proc. Dla porównania, w Szwecji poziom zatrudnienia wśród niepełnosprawnych w 2006 r. wynosił 67 proc. W Polsce zdecydowana większość niepełnosprawnych utrzymuje się ze świadczeń socjalnych bądź pozostaje na utrzymaniu rodziny.
Z czego wynikają opory przed zatrudnianiem niepełnosprawnych?
Pracodawcy z otwartego rynku pracy nadal boją się zatrudniać osoby niepełnosprawne, gdyż panuje stereotypowe postrzeganie niepełnosprawnych, jako pracowników wolniejszych, mniej efektywnych i wydajnych, często chorujących, słabiej wykształconych, posiadających niższe kwalifikacje i mniejsze doświadczenie zawodowe niż osoby sprawne. Jest to błędne podejście – rzeczywistość często bywa odmienna. Dlatego warto zachęcać do zatrudniania tej grupy społecznej, gdyż korzyści odniosą nie tylko pracodawcy, którzy zdobędą pracowitego, rzetelnego i lojalnego pracownika, lecz także osoby niepełnosprawne, dla których aktywność zawodowa stanowi najlepszy sposób rehabilitacji.
Zatrudniając osoby niepełnosprawne pracodawcy uzyskują korzyści finansowe – zwolnienie z obowiązkowych wpłat na PFRON, a także możliwość ubiegania się o dofinansowanie do wynagrodzeń niepełnosprawnych pracowników.
Czy przykład idzie z góry? Czy polski Rząd jest aktywnie zaangażowany w rozpowszechnianie, ułatwianie i promowanie zatrudniania osób niepełnosprawnych?
Strona rządowa jest świadoma problemów jakie łączą się z zatrudnianiem osób niepełnosprawnych. Jednak z uwagi na kłopoty budżetowe i dążenie do „cięcia” kosztów, obecnie działania proponowane przez rząd nie sprzyjają pracodawcom zatrudniającym pracowników niepełnosprawnych. Należy jednak podkreślić, iż rząd, a szczególnie Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych są otwarci na dialog z organizacjami pozarządowymi. Polska Organizacja Pracodawców Osób Niepełnosprawnych stale współpracuje ze stroną rządową, m.in. poprzez konsultowanie, opiniowanie wprowadzanych aktów prawnych dotyczących zatrudniania osób niepełnosprawnych.
Aktualnie przedmiotem dyskusji jest projekt nowelizacji ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Inicjatywa ustawodawcza dotycząca planowanej nowelizacji pochodziła od posłów, jednak zdecydowana większość proponowanych rozwiązań jest zgodna z proponowanymi przez rząd działaniami „oszczędnościowymi”.
Osoby niepełnosprawne stanowią bardzo liczną grupę społeczną w naszym kraju. Niestety nadal w mentalności Polaków przeważają poglądy stereotypowe, że niepełnosprawni to osoby „gorsze” – słabsze, wolniejsze, wymagające ciągłej pomocy innych, roszczeniowe, nie uczestniczące w życiu społecznym. Wprowadzane w przepisach prawnych zmiany mające na celu poprawę sytuacji tej grupy wolno wpływają na zmianę, sposób postrzegania osób niepełnosprawnych przez osoby pełnosprawne i sposób postrzegania siebie przez same osoby niepełnosprawne. Dlatego tak ważna jest rehabilitacja zawodowa i społeczna oraz objęcie wsparciem przez instytucje działające na rzecz osób niepełnosprawnych jak największej grupy osób; a także podejmowanie działań promujących aktywizację osób niepełnosprawnych – zarówno zawodową, jak i społeczną.
Badania wskazują, że osoby niepełnosprawne aktywne zawodowo o wiele lepiej radzą sobie w życiu społecznym. Jednak poziom aktywności zawodowej wśród niepełnosprawnych w Polsce, w porównaniu do innych państw europejskich, utrzymuje się na bardzo niskim poziomie. Wg danych GUS w III Q 2009 r. aktywnych osób niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym było ok. 26 proc. Dla porównania, w Szwecji poziom zatrudnienia wśród niepełnosprawnych w 2006 r. wynosił 67 proc. W Polsce zdecydowana większość niepełnosprawnych utrzymuje się ze świadczeń socjalnych bądź pozostaje na utrzymaniu rodziny.
Z czego wynikają opory przed zatrudnianiem niepełnosprawnych?
Pracodawcy z otwartego rynku pracy nadal boją się zatrudniać osoby niepełnosprawne, gdyż panuje stereotypowe postrzeganie niepełnosprawnych, jako pracowników wolniejszych, mniej efektywnych i wydajnych, często chorujących, słabiej wykształconych, posiadających niższe kwalifikacje i mniejsze doświadczenie zawodowe niż osoby sprawne. Jest to błędne podejście – rzeczywistość często bywa odmienna. Dlatego warto zachęcać do zatrudniania tej grupy społecznej, gdyż korzyści odniosą nie tylko pracodawcy, którzy zdobędą pracowitego, rzetelnego i lojalnego pracownika, lecz także osoby niepełnosprawne, dla których aktywność zawodowa stanowi najlepszy sposób rehabilitacji.
Zatrudniając osoby niepełnosprawne pracodawcy uzyskują korzyści finansowe – zwolnienie z obowiązkowych wpłat na PFRON, a także możliwość ubiegania się o dofinansowanie do wynagrodzeń niepełnosprawnych pracowników.
Czy przykład idzie z góry? Czy polski Rząd jest aktywnie zaangażowany w rozpowszechnianie, ułatwianie i promowanie zatrudniania osób niepełnosprawnych?
Strona rządowa jest świadoma problemów jakie łączą się z zatrudnianiem osób niepełnosprawnych. Jednak z uwagi na kłopoty budżetowe i dążenie do „cięcia” kosztów, obecnie działania proponowane przez rząd nie sprzyjają pracodawcom zatrudniającym pracowników niepełnosprawnych. Należy jednak podkreślić, iż rząd, a szczególnie Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych są otwarci na dialog z organizacjami pozarządowymi. Polska Organizacja Pracodawców Osób Niepełnosprawnych stale współpracuje ze stroną rządową, m.in. poprzez konsultowanie, opiniowanie wprowadzanych aktów prawnych dotyczących zatrudniania osób niepełnosprawnych.
Aktualnie przedmiotem dyskusji jest projekt nowelizacji ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Inicjatywa ustawodawcza dotycząca planowanej nowelizacji pochodziła od posłów, jednak zdecydowana większość proponowanych rozwiązań jest zgodna z proponowanymi przez rząd działaniami „oszczędnościowymi”.
|
Pełna treść artykułu dostępna jest w formie e-gazety. Zamów Gazetę PDF  nr 9(101)2010  |
|
