Przekształcenie spółki kapitałowej w spółkę osobową
W toku prowadzonej działalności gospodarczej może zostać podjęta decyzja o zmianie formy organizacyjno-prawnej, polegająca na przekształceniu spółki kapitałowej w spółkę osobową. Tego typu operacja wiąże się z koniecznością przestrzegania określonej procedury i wymaga podjęcia szeregu czynności.
W przypadku przekształcenia, spółka przekształcana staje się spółką przekształconą z chwilą wpisu spółki przekształconej do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego. Jednocześnie ma miejsce wykreślenie z rejestru spółki przekształcanej. Należy zwrócić uwagę na to, że w sytuacji przekształcenia mamy do czynienia z sukcesją uniwersalną, a zatem spółce przekształconej przysługują wszystkie prawa i obowiązki spółki przekształcanej. Obejmuje ona również płaszczyznę administracyjnoprawną. Spółka przekształcona pozostaje podmiotem w szczególności zezwoleń, koncesji, ulg, które zostały przyznane spółce przed jej przekształceniem, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji albo ulgi stanowi inaczej. Można także zastanawiać się nad tym, jak zmienia się sytuacja dotychczasowych wspólników w wyniku przekształcenia. Odnosząc się do powyższego, zgodnie z regułą, wspólnicy przekształcanej spółki uczestniczący w przekształceniu stają się z dniem przekształcenia wspólnikami spółki przekształconej.
Jak zapewne można się domyślać, zmiana formy organizacyjno-prawnej będzie prowadziła także do zmiany firmy (nazwy) spółki. Z pewnością będzie wiązało się to z koniecznością używania innego dodatkowego oznaczenia charakterystycznego dla danej spółki, przewidzianego w przepisach Kodeksu Spółek Handlowych. Należy jednak pamiętać także o tym, że w przypadku gdy zmiana brzmienia firmy dokonywana w związku z przekształceniem nie polega tylko na zmianie dodatkowego oznaczenia wskazującego na charakter spółki, spółka przekształcona ma obowiązek podawania w nawiasie dawnej firmy, obok nowej firmy z dodaniem wyrazu „dawniej”, przez okres co najmniej roku od dnia przekształcenia.
Do przekształcenia spółki kapitałowej w spółkę osobową wymaga się sporządzenia planu przekształcenia wraz z załącznikami oraz opinią biegłego rewidenta, powzięcia uchwały o przekształceniu spółki, określenia wspólników prowadzących sprawy tej spółki i reprezentujących ją, dokonania w rejestrze wpisu spółki przekształconej oraz wykreślenia spółki przekształcanej.
Plan przekształcenia przygotowuje zarząd. Dla tego dokumentu wymagana jest forma pisemna pod rygorem nieważności. Należy pamiętać, że w sytuacji gdy mamy do czynienia ze spółką jednoosobową, plan przekształcenia powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego. W zakresie jego treści, należy pamiętać o tym, iż musi on zawierać co najmniej ustalenie wartości bilansowej majątku spółki przekształcanej na określony dzień, w miesiącu poprzedzającym przedłożenia wspólnikom planu przekształcenia i określenie wartości udziałów albo akcji wspólników, zgodnie ze sprawozdaniem finansowym sporządzonym dla celów przekształcenia. Dodatkowo należy dołączyć następujące elementy: projekt uchwały w sprawie przekształcenia spółki, projekt umowy albo statutu spółki przekształconej, wycenę składników majątku spółki przekształcanej i sprawozdanie finansowe, o którym była mowa wyżej.
Plan przekształcenia trzeba poddać badaniu przez biegłego rewidenta w zakresie poprawności i rzetelności. Sąd rejestrowy właściwy wg siedziby spółki przekształcanej wyznacza na wniosek spółki biegłego rewidenta. W uzasadnionych przypadkach sąd może wyznaczyć dwóch albo większą liczbę biegłych. Na pisemne żądanie biegłego rewidenta zarząd albo wspólnicy prowadzący sprawy spółki przedkładają dodatkowe wyjaśnienia lub dokumenty. Biegły rewident, w terminie określonym przez sąd, jednak nie dłuższym niż dwa miesiące od dnia jego wyznaczenia, sporządza na piśmie szczegółową opinię i składa ją wraz z planem przekształcenia sądowi rejestrowemu oraz spółce przekształcanej. Sąd rejestrowy określa wynagrodzenie za pracę biegłego rewidenta i zatwierdza rachunki z jego wydatków. Jeśli przekształcana spółka nie uiści dobrowolnie tych należności w terminie dwóch tygodni, sąd rejestrowy ściąga je w trybie przewidzianym dla egzekucji opłat sądowych.
Spółka ma obowiązek dwukrotnego zawiadomienia wspólników o zamiarze powzięcia uchwały o przekształceniu, w odstępie nie krótszym niż dwa tygodnie i nie później niż na miesiąc przed planowanym dniem powzięcia tej uchwały, czyniąc to w sposób przewidziany dla zawiadamiania wspólników spółki przekształcanej. Zawiadomienie, o którym mowa wyżej, powinno zawierać istotne elementy planu przekształcenia i opinii biegłego rewidenta, a także określać miejsce oraz termin, w którym wspólnicy spółki przekształcanej mogą się zapoznać z pełną treścią planu i załączników, a także opinią biegłego rewidenta. Termin ten nie może być krótszy niż dwa tygodnie przed planowanym dniem powzięcia uchwały o przekształceniu. Do tego zawiadomienia dołącza się projekt uchwały o przekształceniu i projekt umowy albo statutu spółki przekształconej. Nie dotyczy to przypadku, w którym zawiadomienie jest ogłaszane.
Przekształcenie spółki kapitałowej w spółkę osobową wymaga uchwały powziętej przez zgromadzenie wspólników lub walne zgromadzenie. Za przekształceniem spółki kapitałowej w spółkę osobową muszą wypowiedzieć się wspólnicy reprezentujący co najmniej dwie trzecie kapitału zakładowego, o ile nie przewidziano surowszych warunków w umowie albo statucie spółki. Uchwała o przekształceniu spółki kapitałowej w spółkę komandytową albo spółkę komandytowo-akcyjną wymaga – oprócz uzyskania wymaganej większości – zgody osób, które w spółce przekształconej mają być komplementariuszami, wyrażonej w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Pozostali wspólnicy spółki przekształcanej stają się komandytariuszami albo akcjonariuszami spółki przekształconej. Uchwała powinna być umieszczona w protokole sporządzonym przez notariusza. Bezpośrednio przed powzięciem uchwały o przekształceniu, wspólnikom należy ustnie przedstawić istotne elementy treści planu przekształcenia i opinii biegłego rewidenta.
Uchwała o przekształceniu spółki kapitałowej w spółkę osobową powinna zawierać co najmniej typ spółki, w jaki spółka zostaje przekształcona, wysokość sumy komandytowej (w przypadku przekształcenia w spółkę komandytową) albo wartość nominalną akcji (w przypadku przekształcenia w spółkę komandytowo-akcyjną), wysokość kwoty przeznaczonej na wypłaty dla wspólników nie uczestniczących w spółce przekształconej, która nie może przekraczać 10 proc. wartości bilansowej majątku spółki, zakres praw przyznanych osobiście wspólnikom uczestniczącym w spółce przekształconej, jeśli przyznanie takich praw jest przewidziane, nazwiska i imiona wspólników prowadzących sprawy spółki i mających reprezentować spółkę przekształconą, zgodę na brzmienie umowy albo statutu spółki przekształconej.
Spółka ma obowiązek wezwać wspólników, w sposób przewidziany dla ich zawiadamiania, do złożenia (w terminie miesiąca od dnia powzięcia uchwały o przekształceniu spółki) oświadczeń o uczestnictwie w spółce przekształconej. Nie dotyczy to wspólników, którzy złożyli takie oświadczenia w dniu powzięcia uchwały. Takie oświadczenie wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności. Wspólnikowi, który nie złożył oświadczenia o uczestnictwie w spółce przekształconej, przysługuje roszczenie o wypłatę kwoty odpowiadającej wartości jego udziałów albo akcji w spółce przekształcanej, zgodnie ze sprawozdaniem finansowym sporządzonym dla celów przekształcenia. Roszczenie to przedawnia się z upływem dwóch lat, licząc od dnia przekształcenia. Spółka dokonuje wypłaty, o której mowa wyżej, nie później niż w terminie sześciu miesięcy od dnia przekształcenia. Jeśli roszczenie zgłoszono po dniu przekształcenia, termin biegnie od dnia zgłoszenia roszczenia.
W przypadku gdy wspólnik ma zastrzeżenia do rzetelności wyceny wartości udziałów albo akcji przyjętej w planie przekształcenia, może zgłosić – najpóźniej w dniu powzięcia uchwały o przekształceniu – żądanie ponownej wyceny wartości bilansowej jego udziałów albo akcji. Jeśli spółka nie uwzględni żądania, o którym mowa wyżej, w terminie dwóch miesięcy od dnia jego wniesienia, wspólnik ma prawo wnieść powództwo o ustalenie wartości jego udziałów albo akcji. Powództwo to nie stanowi przeszkody w rejestracji przekształcenia.
Wniosek o wpis przekształcenia do rejestru wnoszą wszyscy wspólnicy, którzy mają prawo reprezentacji spółki przekształconej. Ogłoszenie o przekształceniu spółki jest dokonywane na wniosek wszystkich wspólników prowadzących sprawy spółki przekształconej.
Podstawa prawna: Ustawa z 25 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz.U. 2000 r. Nr 94, poz. 1037 z późniejszymi zmianami).
Autor: Szymon Okoń, Członek Stowarzyszenia Naukowego Prawa Prywatnego
Jak zapewne można się domyślać, zmiana formy organizacyjno-prawnej będzie prowadziła także do zmiany firmy (nazwy) spółki. Z pewnością będzie wiązało się to z koniecznością używania innego dodatkowego oznaczenia charakterystycznego dla danej spółki, przewidzianego w przepisach Kodeksu Spółek Handlowych. Należy jednak pamiętać także o tym, że w przypadku gdy zmiana brzmienia firmy dokonywana w związku z przekształceniem nie polega tylko na zmianie dodatkowego oznaczenia wskazującego na charakter spółki, spółka przekształcona ma obowiązek podawania w nawiasie dawnej firmy, obok nowej firmy z dodaniem wyrazu „dawniej”, przez okres co najmniej roku od dnia przekształcenia.
Do przekształcenia spółki kapitałowej w spółkę osobową wymaga się sporządzenia planu przekształcenia wraz z załącznikami oraz opinią biegłego rewidenta, powzięcia uchwały o przekształceniu spółki, określenia wspólników prowadzących sprawy tej spółki i reprezentujących ją, dokonania w rejestrze wpisu spółki przekształconej oraz wykreślenia spółki przekształcanej.
Plan przekształcenia przygotowuje zarząd. Dla tego dokumentu wymagana jest forma pisemna pod rygorem nieważności. Należy pamiętać, że w sytuacji gdy mamy do czynienia ze spółką jednoosobową, plan przekształcenia powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego. W zakresie jego treści, należy pamiętać o tym, iż musi on zawierać co najmniej ustalenie wartości bilansowej majątku spółki przekształcanej na określony dzień, w miesiącu poprzedzającym przedłożenia wspólnikom planu przekształcenia i określenie wartości udziałów albo akcji wspólników, zgodnie ze sprawozdaniem finansowym sporządzonym dla celów przekształcenia. Dodatkowo należy dołączyć następujące elementy: projekt uchwały w sprawie przekształcenia spółki, projekt umowy albo statutu spółki przekształconej, wycenę składników majątku spółki przekształcanej i sprawozdanie finansowe, o którym była mowa wyżej.
Plan przekształcenia trzeba poddać badaniu przez biegłego rewidenta w zakresie poprawności i rzetelności. Sąd rejestrowy właściwy wg siedziby spółki przekształcanej wyznacza na wniosek spółki biegłego rewidenta. W uzasadnionych przypadkach sąd może wyznaczyć dwóch albo większą liczbę biegłych. Na pisemne żądanie biegłego rewidenta zarząd albo wspólnicy prowadzący sprawy spółki przedkładają dodatkowe wyjaśnienia lub dokumenty. Biegły rewident, w terminie określonym przez sąd, jednak nie dłuższym niż dwa miesiące od dnia jego wyznaczenia, sporządza na piśmie szczegółową opinię i składa ją wraz z planem przekształcenia sądowi rejestrowemu oraz spółce przekształcanej. Sąd rejestrowy określa wynagrodzenie za pracę biegłego rewidenta i zatwierdza rachunki z jego wydatków. Jeśli przekształcana spółka nie uiści dobrowolnie tych należności w terminie dwóch tygodni, sąd rejestrowy ściąga je w trybie przewidzianym dla egzekucji opłat sądowych.
Spółka ma obowiązek dwukrotnego zawiadomienia wspólników o zamiarze powzięcia uchwały o przekształceniu, w odstępie nie krótszym niż dwa tygodnie i nie później niż na miesiąc przed planowanym dniem powzięcia tej uchwały, czyniąc to w sposób przewidziany dla zawiadamiania wspólników spółki przekształcanej. Zawiadomienie, o którym mowa wyżej, powinno zawierać istotne elementy planu przekształcenia i opinii biegłego rewidenta, a także określać miejsce oraz termin, w którym wspólnicy spółki przekształcanej mogą się zapoznać z pełną treścią planu i załączników, a także opinią biegłego rewidenta. Termin ten nie może być krótszy niż dwa tygodnie przed planowanym dniem powzięcia uchwały o przekształceniu. Do tego zawiadomienia dołącza się projekt uchwały o przekształceniu i projekt umowy albo statutu spółki przekształconej. Nie dotyczy to przypadku, w którym zawiadomienie jest ogłaszane.
Przekształcenie spółki kapitałowej w spółkę osobową wymaga uchwały powziętej przez zgromadzenie wspólników lub walne zgromadzenie. Za przekształceniem spółki kapitałowej w spółkę osobową muszą wypowiedzieć się wspólnicy reprezentujący co najmniej dwie trzecie kapitału zakładowego, o ile nie przewidziano surowszych warunków w umowie albo statucie spółki. Uchwała o przekształceniu spółki kapitałowej w spółkę komandytową albo spółkę komandytowo-akcyjną wymaga – oprócz uzyskania wymaganej większości – zgody osób, które w spółce przekształconej mają być komplementariuszami, wyrażonej w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Pozostali wspólnicy spółki przekształcanej stają się komandytariuszami albo akcjonariuszami spółki przekształconej. Uchwała powinna być umieszczona w protokole sporządzonym przez notariusza. Bezpośrednio przed powzięciem uchwały o przekształceniu, wspólnikom należy ustnie przedstawić istotne elementy treści planu przekształcenia i opinii biegłego rewidenta.
Uchwała o przekształceniu spółki kapitałowej w spółkę osobową powinna zawierać co najmniej typ spółki, w jaki spółka zostaje przekształcona, wysokość sumy komandytowej (w przypadku przekształcenia w spółkę komandytową) albo wartość nominalną akcji (w przypadku przekształcenia w spółkę komandytowo-akcyjną), wysokość kwoty przeznaczonej na wypłaty dla wspólników nie uczestniczących w spółce przekształconej, która nie może przekraczać 10 proc. wartości bilansowej majątku spółki, zakres praw przyznanych osobiście wspólnikom uczestniczącym w spółce przekształconej, jeśli przyznanie takich praw jest przewidziane, nazwiska i imiona wspólników prowadzących sprawy spółki i mających reprezentować spółkę przekształconą, zgodę na brzmienie umowy albo statutu spółki przekształconej.
Spółka ma obowiązek wezwać wspólników, w sposób przewidziany dla ich zawiadamiania, do złożenia (w terminie miesiąca od dnia powzięcia uchwały o przekształceniu spółki) oświadczeń o uczestnictwie w spółce przekształconej. Nie dotyczy to wspólników, którzy złożyli takie oświadczenia w dniu powzięcia uchwały. Takie oświadczenie wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności. Wspólnikowi, który nie złożył oświadczenia o uczestnictwie w spółce przekształconej, przysługuje roszczenie o wypłatę kwoty odpowiadającej wartości jego udziałów albo akcji w spółce przekształcanej, zgodnie ze sprawozdaniem finansowym sporządzonym dla celów przekształcenia. Roszczenie to przedawnia się z upływem dwóch lat, licząc od dnia przekształcenia. Spółka dokonuje wypłaty, o której mowa wyżej, nie później niż w terminie sześciu miesięcy od dnia przekształcenia. Jeśli roszczenie zgłoszono po dniu przekształcenia, termin biegnie od dnia zgłoszenia roszczenia.
W przypadku gdy wspólnik ma zastrzeżenia do rzetelności wyceny wartości udziałów albo akcji przyjętej w planie przekształcenia, może zgłosić – najpóźniej w dniu powzięcia uchwały o przekształceniu – żądanie ponownej wyceny wartości bilansowej jego udziałów albo akcji. Jeśli spółka nie uwzględni żądania, o którym mowa wyżej, w terminie dwóch miesięcy od dnia jego wniesienia, wspólnik ma prawo wnieść powództwo o ustalenie wartości jego udziałów albo akcji. Powództwo to nie stanowi przeszkody w rejestracji przekształcenia.
Wniosek o wpis przekształcenia do rejestru wnoszą wszyscy wspólnicy, którzy mają prawo reprezentacji spółki przekształconej. Ogłoszenie o przekształceniu spółki jest dokonywane na wniosek wszystkich wspólników prowadzących sprawy spółki przekształconej.
Podstawa prawna: Ustawa z 25 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz.U. 2000 r. Nr 94, poz. 1037 z późniejszymi zmianami).
Autor: Szymon Okoń, Członek Stowarzyszenia Naukowego Prawa Prywatnego
|
nr 6(110)2011  Zobacz więcej na temat: Szymon Okoń | przekształcenie spółki kapitałowej w spółkę osobową |
|
