Dlaczego warto regulować proces zarządzania ryzykiem finansowym?
Zarządzanie ryzykiem finansowym w firmie
Ryzyko jest nieodłącznym elementem prowadzenia działalności biznesowej. W przypadku firm, w których część obrotu rozliczana jest w walutach obcych czynnik ryzyka kursowego może mieć znaczny wpływ na wynik finansowy przedsiębiorstwa. W wyjątkowych sytuacjach zmiany kursów walut mogą mieć decydujący wpływ na opłacalność działalności operacyjnej firmy. Proces zarządzania ryzykiem finansowym staje się zatem jedną z najważniejszych aktywności podejmowanych przez przedsiębiorstwa prowadzące wymianę handlową z zagranicą. Uregulowanie tego procesu jest pierwszym krokiem do zapewnienia efektywności zarządzania ryzykiem w firmie.
Regulacja procesu zarządzania ryzykiem finansowym może odbywać się na kilku płaszczyznach i w zależności od potrzeb przedsiębiorstwa przyjmuje różne kształty. Na ogół przejawia się ona w postaci wdrożenia w firmie zasad zarządzania ryzykiem finansowym lub w bardziej skomplikowanych przypadkach polityki zarządzania ryzykiem finansowym. Zasady można zdefiniować jako dokument, w którym zidentyfikowane są główne źródła ryzyka w firmie, zanalizowany ich wpływ na działalność operacyjną przedsiębiorstwa, określone kompetencje, uprawnienia i obowiązki poszczególnych jednostek organizacyjnych przedsiębiorstwa. Dodatkowo dokument taki zawiera opis procedur i zasad, którymi powinna kierować się spółka przy zarządzaniu ryzykiem finansowym, a także katalog instrumentów finansowych (wraz z dokładnym opisem działania), które pracownicy mogą wykorzystać do zabezpieczenia ryzyka. Polityka i procedury zarządzania ryzykiem są dokumentem o dużo większym stopniu szczegółowości i regulują proces zarządzania ryzykiem w sposób kompletny, będąc dokładną instrukcją zachowania przedsiębiorstwa względem ryzyka finansowego.
Regulacja procesu zarządzania ryzykiem wiąże się z niewątpliwymi korzyściami dla Spółki:
1. Przede wszystkim ujmuje proces zarządzania ryzykiem w konkretne ramy organizacyjne, co pozwala na ogromne zwiększenie efektywności tego procesu.
2. Ponieważ zasady zarządzania ryzykiem czy też polityka i procedury zarządzania ryzykiem są dokumentami indywidualnie przygotowywanymi dla każdej firmy i zawsze bazują na jej charakterystyce i potrzebach, powodują, że przedsiębiorstwu nie grozi korzystanie ze środków zabezpieczania nieadekwatnych i nieprzystających do sytuacji firmy.
3. Regulacja procesu zarządzania ryzykiem zwiększa jego transparentność oraz przejrzystość i umożliwia łatwą ingerencję w elementy procesu, które są mało efektywne lub niepotrzebne.
4. Polityka i procedury zarządzania ryzykiem (bądź zasady) są wyraźnym sygnałem dla interesariuszy firmy (klientów, kontrahentów, współwłaścicieli, akcjonariuszy, inwestorów, etc.), że przedsiębiorstwo podchodzi do problemu zarządzania ryzykiem z należytą starannością i uwagą. Zdecydowanie zwiększa to wiarygodność firmy w oczach partnerów biznesowych.
5. Jasno przedstawione kompetencje i obowiązki ułatwiają pracownikom rozeznanie w procesie zarządzania ryzykiem finansowym i umożliwiają sprawne oraz efektywne uczestniczenie w nim nawet osobom, które nie posiadają żadnego doświadczenia w kwestiach ryzyka finansowego. Dzięki nim pracownicy nie podwajają swojej pracy, a także nie wchodzą sobie wzajemnie w kompetencje, co służy budowaniu bezkonfliktowej atmosfery w pracy.
6. Opisanie i opracowanie schematu raportowania umożliwia właścicielom czy zarządowi odpowiedni nadzór i monitoring procesu zarządzania ryzykiem finansowym. Dzięki temu nie tracą oni kontroli nad zawieranymi transakcjami zabezpieczającymi i w razie konieczności mogą szybko reagować.
7. Dokumenty opracowane dla potrzeb regulacji procesu zarządzania ryzykiem finansowym jasno i precyzyjnie określają uprawnienia pracowników w procesie zarządzania ryzykiem. W przypadku sytuacji problemowych, wynikających z przekroczenia tych uprawnień, są one podstawą do wyciągnięcia konsekwencji służbowych lub w ekstremalnych sytuacjach konsekwencji prawnych.
Inną płaszczyzną regulacji procesu zarządzania ryzykiem finansowym jest wdrożenie rachunkowości zabezpieczeń zgodnie z międzynarodowymi standardami rachunkowości (MSR 39). Zmiany takie można przeprowadzić niezależnie od tego, czy przedsiębiorstwo korzysta w prowadzeniu ksiąg z ustawy o rachunkowości czy z MSR. Wdrożenie MSR 39 umożliwia osiągnięcie następujących korzyści:
Głównym celem narzędzi informatycznych jest ułatwienie ewidencjonowania transakcji, gromadzenia danych o ekspozycji na ryzyko i łączenie je w powiązania zabezpieczające. Dodatkowo często narzędzia te umożliwiają wycenę instrumentów finansowych, przeprowadzenie rozmaitych analiz ryzyka na podstawie wprowadzonych informacji (bądź analiz scenariuszowych, które prognozują przy określonym prawdopodobieństwie możliwości zmian wartości ekspozycji na ryzyko), czy ułatwiają badanie efektywności powiązań zabezpieczających, co czyni je niezastąpionymi w księgowaniu transakcji zabezpieczających zgodnie z MSR 39.
Rysunek.
Wyniki wyceny trzymiesięcznej opcji call z kursem wykonania EUR/PLN 4.00 (nominał 100.000EUR)
Źródło: Superderivatives.com
Podsumowując, narzędzia informatyczne pozwalają niewielkim kosztem prowadzić działania, które w przypadku używania tradycyjnych sposobów wymagałyby zatrudnienia dodatkowego, wysoko wykwalifikowanego pracownika. Dzięki dostępnym na rynku programom każdy pracownik działu finansowego po krótkim szkoleniu będzie mógł wykonywać te obowiązki poświęcając na to niewielką część swojego czasu pracy.
Regulacja procesu zarządzania ryzykiem finansowym przekłada się na transparentne prowadzenie działalności i korzyści wynikające z ograniczenia kosztów transakcyjnych. Szerokie spektrum dostępnych możliwości uregulowania procesu pozwala każdej firmie znaleźć odpowiednie dla jej sytuacji rozwiązanie
Regulacja procesu zarządzania ryzykiem wiąże się z niewątpliwymi korzyściami dla Spółki:
1. Przede wszystkim ujmuje proces zarządzania ryzykiem w konkretne ramy organizacyjne, co pozwala na ogromne zwiększenie efektywności tego procesu.
2. Ponieważ zasady zarządzania ryzykiem czy też polityka i procedury zarządzania ryzykiem są dokumentami indywidualnie przygotowywanymi dla każdej firmy i zawsze bazują na jej charakterystyce i potrzebach, powodują, że przedsiębiorstwu nie grozi korzystanie ze środków zabezpieczania nieadekwatnych i nieprzystających do sytuacji firmy.
3. Regulacja procesu zarządzania ryzykiem zwiększa jego transparentność oraz przejrzystość i umożliwia łatwą ingerencję w elementy procesu, które są mało efektywne lub niepotrzebne.
4. Polityka i procedury zarządzania ryzykiem (bądź zasady) są wyraźnym sygnałem dla interesariuszy firmy (klientów, kontrahentów, współwłaścicieli, akcjonariuszy, inwestorów, etc.), że przedsiębiorstwo podchodzi do problemu zarządzania ryzykiem z należytą starannością i uwagą. Zdecydowanie zwiększa to wiarygodność firmy w oczach partnerów biznesowych.
5. Jasno przedstawione kompetencje i obowiązki ułatwiają pracownikom rozeznanie w procesie zarządzania ryzykiem finansowym i umożliwiają sprawne oraz efektywne uczestniczenie w nim nawet osobom, które nie posiadają żadnego doświadczenia w kwestiach ryzyka finansowego. Dzięki nim pracownicy nie podwajają swojej pracy, a także nie wchodzą sobie wzajemnie w kompetencje, co służy budowaniu bezkonfliktowej atmosfery w pracy.
6. Opisanie i opracowanie schematu raportowania umożliwia właścicielom czy zarządowi odpowiedni nadzór i monitoring procesu zarządzania ryzykiem finansowym. Dzięki temu nie tracą oni kontroli nad zawieranymi transakcjami zabezpieczającymi i w razie konieczności mogą szybko reagować.
7. Dokumenty opracowane dla potrzeb regulacji procesu zarządzania ryzykiem finansowym jasno i precyzyjnie określają uprawnienia pracowników w procesie zarządzania ryzykiem. W przypadku sytuacji problemowych, wynikających z przekroczenia tych uprawnień, są one podstawą do wyciągnięcia konsekwencji służbowych lub w ekstremalnych sytuacjach konsekwencji prawnych.
Inną płaszczyzną regulacji procesu zarządzania ryzykiem finansowym jest wdrożenie rachunkowości zabezpieczeń zgodnie z międzynarodowymi standardami rachunkowości (MSR 39). Zmiany takie można przeprowadzić niezależnie od tego, czy przedsiębiorstwo korzysta w prowadzeniu ksiąg z ustawy o rachunkowości czy z MSR. Wdrożenie MSR 39 umożliwia osiągnięcie następujących korzyści:
- Pozwala na uodpornienie wyniku finansowego przedsiębiorstwa od kwestii zabezpieczania ryzyka. Księgowanie instrumentów zabezpieczających zgodnie z ustawą o rachunkowości powoduje powstanie zmian w wyniku finansowym, które mogą wprowadzać w błąd osoby przeglądające sprawozdania finansowe firmy. Wdrożenie MSR 39 eliminuje takie sytuacje. Dzięki temu firma w doskonałej sytuacji finansowej, która posiada otwarte transakcje zabezpieczające, nie będzie obciążała nimi wyniku finansowego (co może mieć miejsce w przypadku stosowania ustawy o rachunkowości).
- Po wdrożeniu MSR 39 nie jest obowiązkowe jego stosowanie. W zależności od potrzeb przedsiębiorstwo może korzystać z regulacji wynikających z ustawy o rachunkowości, jeśli są one dla niego korzystniejsze niż MSR 39 i na odwrót. Dzięki temu firma ma swobodę w księgowaniu instrumentów finansowych i może wybrać sposób, który w danym momencie jest dla niej odpowiedniejszy.
Głównym celem narzędzi informatycznych jest ułatwienie ewidencjonowania transakcji, gromadzenia danych o ekspozycji na ryzyko i łączenie je w powiązania zabezpieczające. Dodatkowo często narzędzia te umożliwiają wycenę instrumentów finansowych, przeprowadzenie rozmaitych analiz ryzyka na podstawie wprowadzonych informacji (bądź analiz scenariuszowych, które prognozują przy określonym prawdopodobieństwie możliwości zmian wartości ekspozycji na ryzyko), czy ułatwiają badanie efektywności powiązań zabezpieczających, co czyni je niezastąpionymi w księgowaniu transakcji zabezpieczających zgodnie z MSR 39.
Rysunek.
Wyniki wyceny trzymiesięcznej opcji call z kursem wykonania EUR/PLN 4.00 (nominał 100.000EUR)
Źródło: Superderivatives.com
Podsumowując, narzędzia informatyczne pozwalają niewielkim kosztem prowadzić działania, które w przypadku używania tradycyjnych sposobów wymagałyby zatrudnienia dodatkowego, wysoko wykwalifikowanego pracownika. Dzięki dostępnym na rynku programom każdy pracownik działu finansowego po krótkim szkoleniu będzie mógł wykonywać te obowiązki poświęcając na to niewielką część swojego czasu pracy.
Regulacja procesu zarządzania ryzykiem finansowym przekłada się na transparentne prowadzenie działalności i korzyści wynikające z ograniczenia kosztów transakcyjnych. Szerokie spektrum dostępnych możliwości uregulowania procesu pozwala każdej firmie znaleźć odpowiednie dla jej sytuacji rozwiązanie
|
nr 7(111)2011  |
|
