Płynność finansowa ponad wszystko
Analiza finansowa przedsiębiorstwa, część 13
Utrzymanie płynności finansowej to problem, który spędza sen z powiek wszystkim właścicielom firm. Rzecz jednak w tym, by płynność utrzymać nie tyle na wysokim, co optymalnym poziomie. Okazuje się bowiem, że zagrożeniem dla efektywnego funkcjonowania firmy jest nie tylko zbyt niska, ale również zbyt wysoka płynność finansowa.
Zagadnienie płynności to obok pozyskania źródeł finansowania działalności gospodarczej, jeden z najważniejszych problemów, przed jakim stają osoby zarządzające finansami firmy. Problem o tyle ważny, że dotyczy właściwie wszystkich przedsiębiorstw działających w Polsce. Szczególnego znaczenia nabiera zwłaszcza w odniesieniu do małych i średnich firm, które, nie posiadając zaplecza finansowego, na utratę płynności finansowej narażone są w największym stopniu.
Od czego zależy płynność?
Punktem wyjścia do zbadania płynności finansowej w firmie jest określenie powiązań i zależności między poszczególnymi elementami majątku obrotowego firmy a jej zobowiązaniami krótkoterminowymi.
W skład majątku obrotowego wchodzą: zapasy, należności, środki pieniężne, a więc te aktywa firmy, które charakteryzują się największą płynnością – lub inaczej – są najłatwiej zbywalne.
Zobowiązania krótkoterminowe – lub inaczej – bieżące to zobowiązania, których płatność przypada najpóźniej w ciągu 12 najbliższych miesięcy. Dotyczy to głównie zobowiązań wobec dostawców ale także spłaty kredytów krótkoterminowych oraz rat kredytu długoterminowego przypadających do zapłaty w danym roku.
Zależność między majątkiem obrotowym a zobowiązaniami krótkoterminowymi wyznacza właśnie poziom płynności przedsiębiorstwa i wpływa na jego wypłacalność.
Jak zmierzyć płynność?
Analiza płynności w przedsiębiorstwie ma na celu określenie stopnia wypłacalności firmy, zdolności do regulowania własnych zobowiązań.
W praktyce finansowej stosuje się trzy podstawowe wskaźniki określające płynność firmy:
- Wskaźnik bieżącej płynności (current ratio).
- Wskaźnik szybkiej płynności (quick ratio).
- Wskaźnik płynności gotówkowej (cash to current liabilities ratio).
Każdy z wymienionych wskaźników określa płynność firmy z coraz większą dokładnością, wynikającą ze stopniowej eliminacji najmniej płynnych aktywów bieżących, takich jak chociażby zapasy.
Płynność bieżąca
Jest to podstawowy i najczęściej stosowany wskaźnik, za którego pomocą określamy zdolności płatnicze firmy. Najprościej mówiąc, informuje on nas, ile razy bieżące aktywa firmy pokrywają jej aktualne zobowiązania.
Wskaźnik bieżącej płynności = (zapasy + należności + środki pieniężne + aktywa bieżące) / zobowiązania krótkoterminowe
Zgodnie z praktyką finansową optymalna wartość tego wskaźnika mieści się w przedziale 1,2 – 2,0, w zależności od branży, w jakiej funkcjonuje firma. Wartość wskaźnika na poziomie 2 oznacza, że majątek obrotowy firmy jest dwukrotnie większy od jej zobowiązań krótkoterminowych.
Płynność szybka
Kolejnym powszechnie stosowanym parametrem finansowym badającym płynność przedsiębiorstwa jest wskaźnik szybkiej płynności. Jedyną modyfikacją w stosunku do wskaźnika płynności bieżącej jest wyeliminowanie z obliczeń (jako najmniej płynnych elementów majątku obrotowego) zapasów oraz rozliczeń międzyokresowych czynnych.
Wskaźnik szybkiej płynności = (majątek obrotowy - zapasy - rozliczenia międzyokresowe) / zobowiązania krótkoterminowe
Wskaźnik szybkiej płynności wskazuje stopień pokrycia zobowiązań krótkoterminowych płynnymi aktywami, zwłaszcza należnościami oraz środkami pieniężnymi. Zadowalająca wartość tego parametru oscyluje wokół wartości 1 i oznacza bilansowanie się majątku obrotowego i zobowiązań bieżących. Osiągnięcie przez wskaźnik wartości znacznie poniżej 1 może być sygnałem narastających problemów z płynnością. Oznacza bowiem, że głównym elementem majątku obrotowego są zapasy, ze swej natury charakteryzujące się niską płynnością.
Płynność gotówkowa
Wskaźnik ten jest najbardziej szczegółowym parametrem określającym płynność firmy. Wyznacza on zdolność do wywiązywania się ze zobowiązań przy wykorzystaniu wyłącznie środków pieniężnych będących w dyspozycji firmy.
Wskaźnik płynności gotówkowej = środki pieniężne / zobowiązania krótkoterminowe
Za pośrednictwem tego wskaźnika potrafimy ocenić, jaki procent zobowiązań bieżących firmy możemy uregulować praktycznie natychmiast za pomocą posiadanych środków pieniężnych.
Parametr ten stosowany jest jako uzupełnienie dwóch prezentowanych powyżej wskaźników. Nie przesądza on o zdolności wywiązywania się ze zobowiązań lecz jedynie sygnalizuje potencjalną sprawność płatniczą przedsiębiorstwa.