Odwiedzamy urząd skarbowy
Własna firma krok po kroku, część 3
Straciłeś etat? Masz dość pracy na dotychczasowym stanowisku? Przejdź na swoje i otwórz własny biznes. Podejmij to ryzyko razem z nami! W tym odcinku chcielibyśmy zapoznać Cię z formami opodatkowania.
Przedsiębiorca może wybrać spośród następujących form opodatkowania:
- karta podatkowa,
- ryczałt od przychodów ewidencjonowanych,
- podatkowa księga przychodów i rozchodów.
Karta podatkowa
W przypadku, gdy chcemy uzyskać zgodę urzędu na rozliczanie się w formie karty, należy spełniać warunki przewidziane w Ustawie z dnia 20.11.1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Dotyczą one przede wszystkim rodzaju prowadzonej działalności.
Następnie należy wystąpić z wnioskiem do swojego urzędu skarbowego, wypełniając formularz PIT-16 najpóźniej do 20 stycznia danego roku podatkowego.
Z kolei, gdy rozpoczynasz działalność w trakcie roku podatkowego, wniosek należy złożyć przed rozpoczęciem działalności.
Zapłata i rozliczanie podatku
Podatnicy opłacający podatek dochodowy w formie karty podatkowej mają obowiązek płacić składki co miesiąc – do 7. dnia każdego miesiąca za miesiąc ubiegły. Wyjątkiem jest grudzień – składka należna za ten miesiąc powinna znaleźć się na rachunku urzędu skarbowego do 28 grudnia. Miesięczną stawkę podatku należy pomniejszyć o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Do 31 stycznia należy złożyć roczną deklarację o wysokości składek na powszechne ubezpieczenie zdrowotne, odliczonych od podatku w poszczególnych miesiącach roku ubiegłego. Formularz do tego przeznaczony nosi nazwę PIT-16A.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
Podatek ustala się na podstawie uzyskanego w danym miesiącu przychodu, dlatego też należy prowadzić ewidencję przychodów (nie dotyczy osób, które osiągają przychody wyłącznie z najmu lub dzierżawy). Przychodu nie pomniejsza się o związane z nim koszty, co oznacza, że opodatkowany jest nie dochód (wartość sprzedaży pomniejszona o poniesione koszty), lecz przychód, czyli wartość sprzedaży.
Stawka podatku uzależniona jest od rodzaju prowadzonej działalności. Obecnie obowiązuje 5 stawek ryczałtu: 3 proc., 5,5 proc., 8,5 proc., 17 proc. i 20 proc.
Zawiadomienie urzędu skarbowego
Chcąc rozliczać się w formie ryczałtu, należy złożyć w urzędzie skarbowym pisemne oświadczenie o wyborze tej formy opodatkowania. Należy to zrobić najpóźniej do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia działalności (w przypadku rozpoczęcia działalności w trakcie roku) lub do 20 stycznia roku podatkowego (w przypadku zmiany formy opodatkowania na opodatkowanie ryczałtem).
Obowiązki
Podatnik rozliczający się na zasadzie ryczałtu jest zobowiązany obliczać wysokość podatku od przychodów za każdy miesiąc i opłacać podatek do 20. dnia następnego miesiąca. Za grudzień składkę należy wpłacić do 31 stycznia następnego roku. Nie trzeba składać do urzędu skarbowego miesięcznych deklaracji podatkowych.
Przychód pomniejsza się o składkę na ubezpieczenie społeczne, a obliczony podatek o składkę na ubezpieczenie zdrowotne.
Istnieje możliwość kwartalnego opłacania podatku. Możliwość taką mają te firmy, których przychody w roku poprzednim nie przekroczyły równowartości 25 tys. EUR, zatem wiele firm jednoosobowych może z niej skorzystać. O zamiarze płacenia podatku w okresach kwartalnych należy poinformować urząd skarbowy. Najlepiej zrobić to przy okazji składania pisma o wyborze formy opodatkowania.
Księga przychodów i rozchodów
Księga przychodów i rozchodów jest formą opodatkowania na zasadach ogólnych. Forma ta polega na tym, że wysokość podatku dochodowego oblicza się na podstawie uzyskanego dochodu, czyli różnicy pomiędzy wartością przychodu (sprzedaży) i kosztami jego uzyskania.
Prowadzenie księgi przychodów i rozchodów obowiązuje te firmy, które nie korzystają z opodatkowania w formie karty podatkowej lub ryczałtu, a ich przychód w roku poprzednim nie przekroczył 800 tys. EUR. W przypadku wyższych obrotów obowiązuje bardziej skomplikowana forma księgowości, a mianowicie księgowość pełna, czyli księgi rachunkowe.
Podatek do wyboru
Osoby prowadzące działalność gospodarczą mogą wybrać, według jakiej skali podatkowej będą się rozliczać. Istnieją dwie możliwości:
- podatek progresywny – podstawowa stawka podatku wynosi 19 proc. i jest liczona od faktycznie uzyskanego dochodu. Ta stawka obowiązuje dopóki dochód nie przekroczy kwoty 43 tys. 405 zł. Dochód w przedziale 43 tys. 405 zł – 85 tys. 528 zł opodatkowany jest stawką 30 proc., a powyżej 85 tys. 528 zł – stawką 40 proc;
- podatek liniowy w wysokości 19 proc. dochodów, niezależnie od ich wysokości – wybierając tę formę można odliczyć wyłącznie stratę z ubiegłego roku, składki na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy (od przychodu) oraz składkę na ubezpieczenie zdrowotne (od podatku).
Obowiązki
O wyborze księgi przychodów i rozchodów należy zawiadomić urząd w formie pisemnej. Pismo należy złożyć wraz z wypełnionym formularzem NIP-1 oraz kopiami dokumentów rejestracyjnych firmy. Oprócz zawiadomienia o wyborze księgi przychodów i rozchodów należy powiadomić urząd skarbowy również o wyborze skali podatkowej (podatek progresywny czy liniowy).
W przypadku, gdy prowadzisz już działalność i od następnego roku chciałbyś przejść z progresywnej skali podatkowej na podatek liniowy, musisz złożyć w urzędzie oświadczenie o tej zmianie do 20 stycznia danego roku. Rozpoczynający działalność w trakcie roku podatkowego muszą złożyć takie oświadczenie do dnia rozpoczęcia działalności najpóźniej do dnia uzyskania pierwszego przychodu.
Rozliczanie i zapłata podatku
Rozliczając się w formie księgi przychodów i rozchodów, zaliczki na podatek dochodowy obliczone według wybranej skali podatkowej wpłaca się do urzędu skarbowego z reguły co miesiąc. Należy to robić do 20 dnia następnego miesiąca za miesiąc poprzedni. Począwszy od 2007 r. nie trzeba składać deklaracji na zaliczkę miesięczną na podatek dochodowy.
Po zakończeniu roku podatkowego, do 30 kwietnia roku następnego, należy złożyć zeznanie roczne o osiągniętych dochodach i odliczeniach od podatku.
Kwartalne zaliczki na podatek dochodowy
Inną możliwością opłacania zaliczek na podatek dochodowy są zaliczki kwartalne. Taki sposób rozliczania mogą wybrać:
- podatnicy rozpoczynający działalność po raz pierwszy, czyli osoby, które w roku rozpoczęcia działalności oraz w ciągu dwóch lat – licząc od końca roku poprzedzającego rok jej rozpoczęcia – nie prowadziły działalności samodzielnie lub jako wspólnik spółki nieposiadającej osobowości prawnej;
- mali podatnicy, czyli podatnicy, których wartość przychodów ze sprzedaży wraz z podatkiem VAT nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym równowartości 800 tys. EUR.
Podatnik VAT
Rozpoczynając działalność gospodarczą możemy wybrać, czy chcemy się być podatnikiem VAT czy nie. Dopóki wysokość sprzedaży nie przekroczy równowartości 10 tys. EUR (w 2007 r. jest to kwota 39 tys. 700 zł), nie trzeba rejestrować się jako podatnik VAT.
Stawki VAT
Podstawowa stawka VAT to 22 proc. Obejmuje większość produktów i usług w naszym kraju. Ponadto istnieją stawki preferencyjne: 7 proc., 5 proc., 3 proc. i 0 proc. Niektóre produkty i usługi są zwolnione z podatku VAT. Do takich należą między innymi usługi w zakresie rolnictwa, edukacji, ochrony zdrowia i opieki społecznej oraz przewóz przesyłek pocztowych.
Rejestracja
W przypadku, gdy firma ma zamiar rozpocząć działalność opodatkowaną podatkiem od towarów i usług, musi zarejestrować się jako podatnik VAT w urzędzie skarbowym. W tym celu należy wypełnić zgłoszenie rejestracyjne VAT-R i złożyć je w urzędzie skarbowym najpóźniej przed dniem wykonania pierwszej czynności opodatkowanej podatkiem VAT. Po dokonaniu rejestracji otrzymuje się status podatnika czynnego, który odprowadza podatek VAT.
Przedsiębiorcy, którzy mają zamiar przepropwadzać transakcje wewnątrzwspólnotowe (zarówno dostarczać, jak i kupować towary z UE), muszą zgłosić ten fakt w urzędzie skarbowym najpóźniej przed dniem dokonania pierwszej dostawy lub pierwszego zakupu. Zarejestrować muszą się także te firmy nie będące podatnikami, których wartość wewnątrzwspólnotowych zakupów przekroczyła w trakcie roku podatkowego 10 tys. EUR. Formularz, który służy do rejestracji podatnika dla potrzeb podatku VAT w związku z transakcjami wewnątrzwspólnotowymi to VAT-R/UE.
Rozliczanie i zapłata podatku
Podatnik VAT, oprócz obowiązku prowadzenia rejestru zakupu i sprzedaży VAT, powinien składać deklaracje podatkowe za każdy miesiąc lub za każdy kwartał (w zależności od dokonanego wyboru). Deklarację składa się do 25 dnia następnego miesiąca za miesiąc poprzedni. Do tego dnia należy wpłacić podatek na rachunek urzędu skarbowego.
