AML w MSP
Zarządzanie
Już od niemalże czterech lat obowiązują przepisy z zakresu przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (ang. Anti Money Laundering – skrót AML) statuujące szerokie grono podmiotów (instytucji obowiązanych), na które nałożono liczne obowiązki wynikające z tych regulacji. Wśród instytucji obowiązanych są nie tylko instytucje finansowe, ale również np. biegli rewidenci, doradcy podatkowi, notariusze, adwokaci oraz radcowie prawni, biura rachunkowe.
Jak pokażemy w artykule, statut instytucji obowiązanej może mieć też, przy spełnieniu określonych przesłanek, każdy przedsiębiorca niezależnie od jego wielkości czy branży, w której działa. Natomiast nasze doświadczenia w kontaktach z przedsiębiorcami skłaniają nas do konkluzji, iż panuje wśród tychże przekonanie, że przepisy AML nakładają obowiązki tylko na banki i inne instytucje finansowe.
Warto, więc aby każdy przedsiębiorca był świadomość tych obowiązków, co może pozwolić mu uniknąć potencjalnych problemów lub nieporozumień na linii klient-przedsiębiorca.
Instytucje obowiązane
Instytucjami zobowiązanymi jako przedsiębiorcy są między innymi następujące przedsiębiorstwa:
1. Przedsiębiorcy prowadzący działalność kantorową.
2. Przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy Prawo przedsiębiorców, niebędący innymi instytucjami obowiązanymi, świadczący usługi polegające na:
a) tworzeniu osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej,
b) pełnieniu funkcji członka zarządu lub umożliwianiu innej osobie pełnienia tej funkcji lub podobnej funkcji w osobie prawnej lub jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej,
c) zapewnianiu siedziby, adresu prowadzenia działalności lub adresu korespondencyjnego oraz innych pokrewnych usług osobie prawnej lub jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej,
d) działaniu lub umożliwieniu innej osobie działania jako powiernik trustu, powstałego w drodze czynności prawnej,
e) działaniu lub umożliwieniu innej osobie działania jako osoba wykonująca prawa z akcji lub udziałów na rzecz podmiotu innego niż spółka notowana na rynku regulowanym podlegającym wymogom dotyczącym ujawniania informacji zgodnie z prawem Unii Europejskiej lub podlegająca równoważnym standardom międzynarodowym.
3. Pośrednicy w obrocie nieruchomościami w rozumieniu ustawy o gospodarce nieruchomościami, z wyłączeniem czynności pośrednictwa w obrocie nieruchomościami zmierzających do zawarcia umowy najmu lub dzierżawy nieruchomości lub ich części, w której miesięczny czynsz został określony w wysokości mniejszej niż równowartość 10.000 euro.
4. Fundacje w zakresie, w jakim przyjmują lub dokonują płatności w gotówce o wartości równej lub przekraczającej równowartość 10.000 euro, bez względu na to, czy płatność jest przeprowadzana jako pojedyncza operacja, czy kilka operacji, które wydają się ze sobą powiązane.
5. Stowarzyszenia posiadające osobowość prawną, w zakresie, w jakim przyjmują lub dokonują płatności w gotówce o wartości równej lub przekraczającej równowartość 10.000 euro, bez względu na to, czy płatność jest przeprowadzana jako pojedyncza operacja, czy kilka operacji, które wydają się ze sobą powiązane.
6. Przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy Prawo przedsiębiorców w zakresie, w jakim przyjmują lub dokonują płatności za towary w gotówce o wartości równej lub przekraczającej równowartość 10.000 euro, bez względu na to, czy transakcja jest przeprowadzana jako pojedyncza operacja, czy kilka operacji, które wydają się ze sobą powiązane.
7. Przedsiębiorcy
w rozumieniu ustawy Prawo przedsiębiorców w zakresie, w jakim prowadzą działalność polegającą na udostępnianiu skrytek sejfowych.
8. Przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy Prawo przedsiębiorców prowadzący działalność polegającą na obrocie lub pośrednictwie w obrocie dziełami sztuki, przedmiotami kolekcjonerskimi oraz antykami, przechowywaniu dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich oraz antyków, w zakresie transakcji
o wartości równej lub przekraczającej równowartość 10.000 euro.
9. Instytucje pożyczkowe w rozumieniu ustawy o kredycie konsumenckim.
Jak widać, przytoczona lista podmiotów, nawet w mocno skróconej formie, jest niezmiernie obszerna. Chcemy zwrócić szczególnie uwagę, że każdy przedsiębiorca przyjmujący lub dokonujący płatności za towary w gotówce o wartości równej lub przekraczającej równowartość 10.000 euro, bez względu na to, czy transakcja jest przeprowadzana jako pojedyncza operacja, czy kilka operacji, które wydają się ze sobą powiązane, jest podmiotem zobowiązanym.
Katalog obowiązków
Obowiązki podmiotów obowiązanych można skategoryzować w czterech grupach, tj.:
1) Dokonanie oceny narażenia danego podmiotu na udział w procederze prania pieniędzy i finansowania terroryzmu.
2) Identyfikację ryzyka związanego ze stosunkami gospodarczymi i transakcjami okazjonalnymi realizowanymi przez dany podmiot.
3) Współpracę – gromadzenie i raportowanie stosownych informacji z GIIF (Generalnym Inspektorem Informacji Finansowej) oraz innymi instytucjami określonymi w ustawie.
4) Wdrożenie i stosowanie środków bezpieczeństwa finansowego adekwatnych do ryzyka zidentyfikowanego podczas analizy klienta.
Spełnienie powyższych obowiązków może być sporym wyzwaniem dla przedsiębiorców, zwłaszcza prowadzących małe czy mikro przedsiębiorstwa. Jednocześnie za zaniechanie bądź nieprawidłowe przestrzeganie powyższych obowiązków wiąże się z karami, bądź sankcjami.
Kary mogą mieć postać kar administracyjnych – oznacza to publikację informacji o instytucji obowiązanej oraz zakresie naruszenia przepisów w Biuletynie Informacji Publicznej. Może to być także kara pieniężna do 1 mln euro, a w szczególnych przypadkach nawet do 5 mln euro. Jedną z najbardziej dotkliwych kar może być cofnięcie koncesji lub zezwolenia na prowadzoną działalność, wykreślenie instytucji z rejestru działalności regulowanej lub zakaz pełnienia obowiązków na stanowisku kierowniczym przez osobę odpowiedzialną za dane naruszenie. Ponadto możliwe jest nałożenie grzywny lub kary pozbawienia wolności nawet do 12 lat.
Zapraszamy do lektury kolejnych artykułów z serii AML w MSP.
Ewa Chodowska – prawnik, menedżer z wieloletnim doświadczeniem w bankowości, Approved Compliance Officer, członek International Compliance Association, International Association of Privacy Proffessionals
r. pr. Paweł Bronisław Ludwiczak – Kancelaria Radcy Prawnego Paweł Ludwiczak – www.ludwiczak-radcaprawny.pl
|
nr 3(215)2022  |
|
