Własność intelektualna w MŚP, a wymierne korzyści podatkowe - parę słów o IP BOX
Własność intelektualna
Od dłuższego czasu prowadzimy nasz cykl dotyczący praw własności intelektualnej oraz korzyściach płynących z posiadania praw wyłącznych – które dają monopol na komercyjną ich eksploatację. Jednakże równie istotną kwestią jest to, że posiadacze praw wyłącznych mogą również liczyć na różnego rodzaju ulgi podatkowe.
Jak wspomnieliśmy na wstępie, posiadacze praw wyłącznych nie tylko zyskują korzyści przez uzyskanie monopolu na powstałą własność intelektualną o obrocie gospodarczym, lecz także mogą uzyskać dość spore korzyści w zakresie fiskalnym.
Rozwój innowacyjności jest elementem, który w znaczący sposób wpływa na gospodarkę kraju. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom twórcom i innowatorów, zostały przygotowane różnego rodzaju zachęty podatkowe (ulgi) mające na celu wsparcie osób czy przedsiębiorstw, które mają nowatorskie rozwiązania i pragną je wdrażać.
Przedsiębiorcy w Polsce, który tworzą rozwiązania innowacyjne, mogą skorzystać z następujących ulg podatkowych, dotyczących:
- działalności badawczo-rozwojowej,
- IP BOX,
- stworzenia prototypu,
- ekspansji,
- pierwszej publicznej oferty (IPO),
- konsolidacji,
- robotyzacji,
- wsparcia edukacji,
- wsparcia twórczych pracowników,
- akcyjnych planów motywacyjnych.
Jak widać, przedsiębiorcy otrzymują sporo narzędzi, które umożliwiają obniżenie kosztów podatkowych dzięki wdrażaniu różnorodnych innowacji.
IP-BOX
Jedną z najbardziej popularnych ulg, bardzo ściśle związanych z prawami wyłącznymi jest IP-BOX.
IP-BOX jest to preferencyjna stawka podatku w wysokości 5 proc. od dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej. Z ulgi mogą skorzystać wszyscy podatnicy – osoby prowadzące jednoosobowe działalności gospodarcze, spółki osobowe oraz kapitałowe. Ulga stanowi zachętę dla przedsiębiorców do ochrony prawnej swoich rozwiązań i dotyczy kwalifikowanych praw własności intelektualnych, czyli:
- patentów,
- praw z rejestracji wzorów przemysłowych,
- praw ochronnych na wzór użytkowy,
- praw z rejestracji topografii układu scalonego,
- dodatkowego prawa ochronnego dla patentu na produkt leczniczy lub produkt ochrony roślin,
- wyłącznego prawa o ochronie prawnej odmian roślin,
- praw z rejestracji produktu leczniczego i produktu leczniczego weterynaryjnego dopuszczonych do obrotu,
- autorskiego prawa do programu komputerowego.
Kluczowym zatem elementem, jeśli chodzi o możliwość skorzystania z ulgi IP-BOX jest posiadanie praw wyłącznych z powyższego katalogu. Co istotne posiadane prawa nie muszą być chronione wyłącznie na terenie Polski, lecz mogą posiadać ochronę poza jej terytorium.
Jest to o tyle istotne, gdyż dużą grupą, która ustawowo może korzystać z IP-BOX to programiści, którzy mogą wykorzystać przepisy dotyczące przeniesienia praw majątkowych autorskich na podmioty trzecie.
Ulga IP-BOX dotyczy 4 podstawowych źródeł przychodów:
- z opłat lub należności wynikających z umowy licencyjnej,
- ze sprzedaży prawa własności intelektualnej,
- z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej uwzględnionego w cenie sprzedaży produktu lub usługi,
- z odszkodowania za naruszenie praw wynikających z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, jeżeli zostało uzyskane w postępowaniu spornym, w tym postępowaniu sądowym lub arbitrażu.
Co trzeba wiedzieć, przy rozliczeniach IP-BOX?
Kluczową kwestią jest, aby dochód z praw kwalifikowanych mógł być rozliczony po preferencyjnej stawce podatkowej, musi być on w odpowiedni i jednoznaczny sposób udokumentowany. Dla każdego przychodu z tytułu kwalifikowanego prawa wyłącznego, należy w sposób indywidualny określić taki przychód przez wskazania prawa – np. pozyskując opłaty z tytułu licencji – należy podać opłata licencyjna za pat. XXXXXXX.
Jeśli nie jest możliwe ustalenie dochodu odrębnie dla każdego kwalifikowanego IP, możliwe jest jego obliczenie na podstawie tego samego rodzaju produktów lub usług, w których zostało wykorzystane dane IP. Warto w przypadku stosowania lub chęci stosowania ulgi IP BOX korzystać z usług osób z wiedzą i doświadczeniem w rozliczeniach – mimo wszystko pozwoli to uniknąć ewentualnych błędów.
Ulga IP BOX, jest rozliczna dopiero przy składaniu zeznania rocznego wraz z dołączonym odpowiednim załącznikiem, w którym wskazuje się część dochodu podlegającą opodatkowaniu stawką 5 proc. Powstała nadpłata podatku zostaje zwrócona lub przekazana na poczet przyszłych zaliczek.
Co ważne, ulga IP BOX może być łączona z innymi proinnowacyjnymi ulgami np. B+R – można zatem od dochodu z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, odliczyć koszty, które spowodowały jego wytworzenie, rozwinięcie lub ulepszenie.
Warto również pamiętać, że w przypadku tworzenia kwalifikowanych praw własności intelektualnej chęć z korzystania z ulgi IP-BOX może mieć również znaczący wpływ na kształt samego prawa ochronnego, o czym warto porozmawiać z rzecznikiem patentowym – szczególnie biorąc pod uwagę profil prowadzonej działalności.
Szerzej o pozostałych ulgach oraz możliwościach ich łączenia, w kolejnych artykułach.
Paulina Dziadulewicz – współwłaścicielka IP-TAX sp. z o.o., dyplomowana księgowa, z wieloletnim doświadczeniem z rozliczeniami projektów IP, wykonawczyni usługi IP Scan
Marcin Wychota – współwłaściciel IP-TAX sp. z o.o., rzecznik patentowy, profesjonalny pełnomocnik przed EUIPO i WIPO, doradca techniczny, wykonawca usługi IP Scan
nr 2(250)2025 ![]() |