Sztuka i paragrafy
Zarabiaj, ale bądź ostrożny
Niezależnie od tego, czy dzieło sztuki kupuje się w galerii, domu aukcyjnym czy też bezpośrednio u artysty, niezbędne jest zawarcie umowy sprzedaży. Szczególnie istotne jest to w przypadku zaopatrywania się u przypadkowych osób, które ni stąd ni zowąd proponują interesujące dzieło sztuki po atrakcyjnej cenie.
Dobra wiara
Kupujący nie ma obowiązku sprawdzać, czy tak jest w istocie. Wystarczy jedynie, że pozostaje nieprzerwanie w dobrej wierze – nie wie i nie ma powodu podejrzewać, że jest inaczej (art. 169 § 1 kodeksu cywilnego).
Doświadczeniu życiowemu (przykładowo nie kupowaniu obrazu, który w zeszłym tygodniu widziało się na ścianie u sąsiada) do zachowania dobrej wiary przyda się także odrobina roztropności. Warto zapytać sprzedającego o historię obrazu czy rzeźby. Często zdarza się bowiem, że dzieła sztuki mają załączane rodowody czy zaświadczenia o ich poprzednich właścicielach, muzeach czy ekspozycjach w jakich brały udział. Takie dodatki – oprócz pewności obrotu – znacznie podnoszą wartość materialną przedmiotu.
W przypadku gdy pomimo zachowania dobrej wiary zakupi się przedmiot pochodzący z kradzieży, zgubiony lub w inny sposób utracony przez właściciela, możliwe jest uzyskanie prawa własności, jednak dopiero po upływie trzech lat od tego nieszczęśliwego dla uprzedniego właściciela wydarzenia (art. 169 § 2 k.c.). Inaczej sytuacja wyglądać będzie, w przypadku gdy nabywca był w złej wierze, czyli wiedział lub też mógł przypuszczać o „trefnym” pochodzeniu dzieła sztuki. Wówczas podpada się już pod zarzut paserstwa, ze wszystkimi jego konsekwencjami opisanymi w artykułach 291 i 292 kodeksu karnego.
Rodzinne historie
Specyficzną cechą dzieł sztuki jest ich wiekowość. Często ma to znaczenie w ich obrocie prawnym, szczególnie w sytuacji gdy są one przedmiotem rodzinnego spadku. Jak to w rodzinie bywa, jeden ze spadkobierców może postanowić upłynnić swój udział spadkowy bez zgody pozostałych jej członków. Rozporządzenie takie jest nieskuteczne, o ile narusza uprawnienia innych spadkobierców, którzy nie wyrażają zgody na sprzedaż, na podstawie przepisów o dziale spadku (art. 1036 k.c.).
W innych przypadkach współwłasności przedmiotu – do zbycia dzieła sztuki potrzebna jest zgoda wszystkich współwłaścicieli, jednak wystarczy zgoda co najmniej połowy z nich, aby możliwe było wysunięcie żądania do sądu o upoważnienie do dokonania sprzedaży (art. 199 k.c.).
|
Pełna treść artykułu dostępna jest w formie e-gazety. Zamów Gazetę PDF  nr 5(74)2008  Zobacz więcej na temat: sztuka |
|
