Jak działa ubezpieczenie przerw w działalności?
Ubezpieczenia
Ubezpieczenie przerw w działalności (ang. Business Interruption – BI) to kluczowe rozszerzenie polisy majątkowej dla firmy. Dlaczego? Cena utrzymania firmy na rynku (koszty stałe i utracony zysk) często przekraczają wydatki na naprawę zniszczonego mienia.
Zalanie, pożar czy awaria kluczowej maszyny to nie tylko konieczność naprawy zniszczonego mienia. To przede wszystkim utracone przychody, konieczność wywiązania się z zobowiązań wobec klientów i pracowników, a także ryzyko utraty pozycji rynkowej. Dla większości firm MSP przestój jest o wiele groźniejszy niż sama szkoda materialna.
Należy pamiętać, że ubezpieczenie przerw w działalności ma jedną podstawową cechę: nie istnieje jako samodzielny produkt. Jest zawsze uzupełnieniem ubezpieczenia mienia – od wszystkich ryzyk lub od ryzyk nazwanych. Ta zależność ma logiczne uzasadnienie: polisa BI uruchamia się wyłącznie w przypadku przestoju wywołanego szkodą fizyczną w mieniu objętym ochroną podstawową.
W praktyce oznacza to, że gdy np. pożar zniszczy linię produkcyjną, ubezpieczenie majątkowe pokryje koszty odbudowy sprzętu, a polisa BI sfinansuje straty wynikające z przestoju potrzebnego na odbudowę sił wytwórczych. Bez pierwszej polisy nie ma drugiej.
Co pokrywa polisa?
Ochrona przerw w działalności obejmuje dwie główne kategorie strat. Pierwsza to koszty stałe niepokryte przychodami: wynagrodzenia pracowników, raty kredytów, czynsz czy ubezpieczenia – wszystkie wydatki, które firma musi ponosić, nawet gdy nie generuje przychodów. Druga kategoria to utracony planowany zysk operacyjny, wyliczany na podstawie historycznych wyników finansowych przedsiębiorstwa.
Równie istotnym elementem są tzw. zwiększone koszty działalności. To wydatki ponoszone w celu jak najszybszego powrotu do normalnego funkcjonowania: wynagrodzenia dla dodatkowych ekspertów, przeniesienie produkcji do innej lokalizacji, wyższe opłaty za przyspieszone dostawy części zamiennych czy zlecenie produkcji zewnętrznej firmie w celu dotrzymania terminów kontraktowych.
Okres odszkodowawczy ma kluczowe znaczenie
Najważniejszym parametrem polisy BI, na który trzeba koniecznie zwrócić uwagę, jest okres odszkodowawczy, czyli maksymalny czas, przez który ubezpieczyciel będzie wypłacał środki finansowe. Jego ustalenie wymaga profesjonalnej analizy ryzyka PML (Probable Maximum Loss), która określa nie tylko wielkość potencjalnej szkody, ale przede wszystkim czas potrzebny na pełną odbudowę działalności.
Ubezpieczyciel będzie wypłacał odszkodowanie do czasu zlikwidowania skutków zakłócenia działalności, ale nie dłużej niż przez ustalony w umowie okres odszkodowawczy. Niedoszacowanie okresu odszkodowawczego może oznaczać brak wsparcia w krytycznym dla przedsiębiorstwa momencie.
Rozszerzenia zwiększają skuteczność ochrony
Podstawowy zakres polisy BI można też rozszerzyć o dodatkowe klauzule. Najczęściej wybieraną jest ochrona od skutków zdarzeń u kluczowych dostawców i odbiorców. Żadna firma nie funkcjonuje w próżni – szkoda u głównego dostawcy komponentów może sparaliżować produkcję równie skutecznie jak pożar we własnym zakładzie.
Ryzyko przerwanego łańcucha dostaw wymaga rozszerzenia polisy BI o specjalną klauzulę dostawców i odbiorców. Istotne jest to, jak szeroko w polisie zostanie określony ten krąg podmiotów, których nieprzerwana praca wpływa na możliwość prowadzenia działalności przez przedsiębiorcę.
Inne popularne rozszerzenia obejmują przerwy w dostawie mediów (prąd, gaz, woda), zniszczenie dróg dojazdowych do firmy czy niemożność dostępu do budynku z powodu działań służb ratunkowych. Każde z tych rozszerzeń zwiększa co prawda koszt polisy, ale może okazać się kluczowe w konkretnej sytuacji. Cena ubezpieczenia jest zawsze niższa od potencjalnych strat.
Wymagania ubezpieczycieli rosną
Rosnąca świadomość ubezpieczeniowa firm i coraz większa liczba zdarzeń katastroficznych zmienia podejście towarzystw ubezpieczeniowych do udzielania ochrony. Nie wolno o tym zapominać. Ubezpieczyciele coraz częściej wymagają od firm przedstawienia planu ciągłości działania (Business Continuity Plan – BCP) jako elementu oceny ryzyka. Dokument ten pokazuje, jak przedsiębiorstwo planuje reagować na różne scenariusze kryzysowe i jak szybko może przywrócić działalność po wystąpieniu szkody.
Warto negocjować szczegóły
Bardziej rygorystyczne podejście ubezpieczycieli do oceny ryzyka nie oznacza jednak, że zmniejsza się drastycznie pole do negocjacji warunków ochrony. W umowie ubezpieczenia można z góry ustalić szczegółowe zasady likwidacji szkód, w tym wskazać konkretnych ekspertów odpowiedzialnych za szacowanie strat.
Takie rozwiązanie jest szczególnie istotne dla firm z niszowych branż, gdzie standardowe metody wyceny mogą nie sprawdzić się w praktyce. Do tak specyficznej grupy należy na przykład branża energetyczna. W ich przypadku przestój może mieć daleko posunięte skutki. Dlatego łatwiej stronom umowy ubezpieczenia ustalić zakres i wysokość odszkodowania, gdy sprawą zajmują się wcześniej uzgodnieni, uznani eksperci.
Jaka jest dostępność ochrony?
Polisy BI są obecnie w pełni dostępne dla firm, a oferta jest konkurencyjna. Kluczem do skutecznej ochrony jest rzetelna analiza ryzyka i dostosowanie zakresu polisy do specyfiki działalności. W dobie globalnych łańcuchów dostaw i rosnących zagrożeń klimatycznych oraz zmian geopolitycznych, ubezpieczenie od przerw w działalności przestaje być luksusem, a staje się koniecznością biznesową.
Autor: Dyrektor Departamentu Rozwoju EIB SA
|
nr 10(258)2025  |
|
