
Czy się stoi, czy się leży...
Praktyczne aspekty rozliczania czasu pracy, część 1.
Przez czas pracy należy rozumieć czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy, czytamy w art. 128. kodeksu pracy.
Aby dany okres można było uznać za czas pracy muszą być spełnione dwie przesłanki:
-
pracownik musi pozostawać w dyspozycji pracodawcy – przez dyspozycję rozumiemy gotowość do wykonywania poleceń, wykonywanie tychże poleceń;
-
pracownik musi przebywać w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy.
Jak wynika z powyższego, faktyczne wykonywanie pracy nie jest konieczne do tego, aby dany okres był wliczony do czasu pracy. Wystarczy że pracownik jest w dyspozycji pracodawcy, czyli oczekuje na polecenia pracodawcy, będąc gotowym do ich wykonania.
Ustawowe definicje
Kodeks pracy definiuje kilka pojęć związanych z czasem pracy, a mianowicie:
-
praca zmianowa – wykonywanie pracy wg ustalonego rozkładu czasu pracy, przewidującego zmianę pory wykonywania pracy przez poszczególnych pracowników po upływie określonej liczby godzin, dni lub tygodni,
-
pracownicy zarządzający w imieniu pracodawcy zakładem pracy – pracownicy kierujący jednoosobowo zakładem pracy oraz ich zastępcy lub pracownicy wchodzący w skład kolegialnego organu zarządzającego zakładem pracy i główni księgowi,
-
doba – 24 kolejne godziny, poczynając od godziny, w której pracownik rozpoczyna pracę zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy (jeśli pracownik zaczyna pracę o 8:00, jego doba pracownicza trwa do 8:00 dnia następnego),
-
tydzień – 7 kolejnych dni kalendarzowych (poczynając od pierwszego dnia okresu rozliczeniowego).
Z powyższych definicji doby i tygodnia należy korzystać jedynie w przypadku zagadnień związanych z czasem pracy. Nie można opierać się na nich podczas interpretacji przepisów zawartych w innych działach kodeksu.
Normy czasu pracy
Normy czasu pracy zakreślają górną granicę czasu pracy. Wymiar czasu pracownika może być więc krótszy od normy czasu pracy, jednak nie może być dłuższy. Podstawowe normy czasu pracy obowiązujące w Polsce to:
-
8 godzin na dobę,
-
40 godzin w pięciodniowym tygodniu pracy, w przyjętym okresie rozliczeniowym nie przekraczającym czterech miesięcy,
-
łącznie wraz z nadgodzinami czas pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nie może przekroczyć 48 godzin (norma ta nie dotyczy pracowników zarządzających zakładem pracy).
Autorka jest Kierownikiem Działu Kadr i Płac w FPA Group – firmie świadczącej usługi outsourcingowe w zakresu księgowości, kadr, płac oraz usługi consultingowe
Pełna treść artykułu dostępna jest w formie e-gazety. Zamów Gazetę PDF ![]() nr 11(79)2008 ![]() |