A ja leżę pod gruszą, na dowolnie wybranym boku...
Praktyczne aspekty rozliczania czasu pracy, część 2.
Okresy odpoczynku to nowa instytucja wprowadzona do KP 1 stycznia 2004 r. Dzięki jej wprowadzeniu pracownicy mają obecnie prawo domagać się, aby kolejne dniówki oddzielone były okresami wypoczynku o odpowiedniej długości. Wprowadzona została dobowa oraz tygodniowa norma wypoczynku.
Dobowy odpoczynek to 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku. Maksymalny czas, jaki może przepracować pracownik nie naruszając tej normy wynosi 13 godzin. Dobowa norma wypoczynku nie dotyczy:
-
pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy,
-
przypadków konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii.
W powyższych przypadkach okresy odpoczynku mogą być krótsze od 11 godzin. Krótsze okresy należy jednak wyrównać w danym okresie rozliczeniowym okresami dłuższymi, tak aby średnia była zgodna z normą. Można więc powiedzieć, iż w tym przypadku obowiązuje równoważna norma wypoczynku. Pewne modyfikacje w zakresie dobowej normy odpoczynku wprowadzono w przypadku równoważnych systemów czasu pracy, przewidujących pracę do 16 godzin (dozór urządzeń, pogotowie pracy) oraz do 24 godzin na dobę (np. ochrona osób i mienia, zakładowe straże pożarne). Omówione one zostaną w części poświęconej tym systemom.
Tygodniowy odpoczynek. Zgodnie z KP w każdym tygodniu pracownikowi przysługuje prawo do co najmniej 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku. Omawiane 35 godzin zawierają już w sobie 11 godzin wypoczynku dobowego, tak więc pracodawca nie musi kumulować tych okresów. W tym przypadku dyżuru również nie wlicza się do okresu odpoczynku. Tygodniowa norma wypoczynku może być obniżona do 24 godzin w przypadku:
-
pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy,
-
konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii,
-
gdy jest to wynik przejścia pracownika na inną zmianę, zgodnie z rozkładem pracy zmianowej.
Odpoczynek tygodniowy powinien przypadać w niedzielę. Niedziela obejmuje 24 kolejne godziny, poczynając od godziny 6.00 w tym dniu, chyba że u danego pracodawcy została ustalona inna godzina. Jeśli praca w niedzielę zgodnie z odrębnymi przepisami jest dozwolona, odpoczynek może przypadać w innym dniu niż niedziela.
Systemy czasu pracy
System czasu pracy to mówiąc w uproszczeniu zbiór reguł normujących czas pracy w zakładzie pracy. Kodeks Pracy następujące systemy czasu pracy:
Podstawowy – jest to najczęściej stosowany system. Czas pracy nie może przekraczać ośmiu godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w pięciodniowym tygodniu pracy, w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym czterech miesięcy.
Harmonogram w podstawowym systemie czasu pracy
P
W
Ś
Cz
Pt
S
N
P
W
Ś
Cz
Pt
S
N
P
W
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
8
8
8
8
8
8
8
8
8
8
8
8
Ś
Cz
Pt
S
N
P
W
Ś
Cz
Pt
S
N
P
W
Ś
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
8
8
8
8
8
8
8
8
8
8
8
|
Pełna treść artykułu dostępna jest w formie e-gazety. Zamów Gazetę PDF  nr 12(80)2008  |
|
