
... czy niewinny?
Odpowiedzialność karna członków zarządu sp. z o.o., część 1.
Przypomnijmy: Spółka z o.o. jest spółką handlową, nabywającą osobowość prawną z chwilą wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego. Spółki kapitałowe mogą same nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i mogą być pozywane. W imieniu spółki z o.o. działa zarząd, w skład którego może wchodzić prezes zarządu, jego zastępcy i pozostali członkowie zarządu. Członkowie zarządu ponoszą w imieniu spółki odpowiedzialność karną cywilno-prawną i podatkową.
Nabycie udziałów własnych przez spółkę
Nabywanie własnych udziałów przez spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością jest zakazane. Ustawodawca w przepisie art. 588. k.s.h. wskazał znamiona przestępstwa związanego ze złamaniem powyższego zakazu: kto, będąc członkiem zarządu albo likwidatorem, dopuszcza do nabycia przez spółkę handlową własnych udziałów lub akcji albo do brania ich w zastaw, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 6 miesięcy. Powyższe przestępstwo jest przestępstwem przeciwko obrotowi gospodarczemu. Nabywanie przez spółkę własnych udziałów stanowi zagrożenie dla obrotu gospodarczego, gdyż poprzez nabycie takich udziałów spółka nabywa prawa udziałowe wobec samej siebie.
Spółka nie może być własnym wspólnikiem. Nabycie własnych udziałów doprowadziłby do wzmocnienia pozycji zarządu, co mogłoby doprowadzić do przejęcia udziałów przez spółkę od własnych wspólników, w związku z czym spółka byłaby tworem, który jest wspólnikiem i spółką. Spółka z o.o. jest tak skonstruowana, aby wspólnicy, którzy wykładają środki finansowe na jej stworzenie, mieli pewność i wpływ na zarząd, który powołany jest po to, aby „zarządzał” pieniędzmi wspólników. W związku z powyższym zakaz nabywania własnych udziałów słusznie wprowadzono do kodeksu spółek handlowych.
Nabywanie takich udziałów jest zakazane, jednak ustawodawca ustanowił wyjątek w przepisie 200 k.s.h.: wyjątek stanowi nabycie w drodze egzekucji na zaspokojenie roszczeń spółki, których nie można zaspokoić z innego majątku wspólnika, nabycie w celu umorzenia udziałów oraz nabycie albo objęcie udziałów w innych przypadkach przewidzianych w ustawie.
Przedmiotem ochrony są dobra prawne szeregu podmiotów. Chronione są interesy spółki z .o.o, udziałowców i wierzycieli oraz samej spółki. Penalizowanym zachowaniem jest nabycie własnych udziałów albo wzięcie ich w zastaw. Od tej czynności istnieje możliwość ekskulpacji poprzez kontratypy zawarte w art. 200. k.s.h. Wyjątkiem jest możliwość nabycia akcji w drodze egzekucji na zaspokojenie roszczeń spółki, których nie można zaspokoić z innego majątku dłużnika oraz w celu umorzenia akcji.
Dopuszczenie do wydania przez spółkę dokumentów imiennych, na okaziciela i zlecenie
W spółce z o.o., w odróżnieniu od spółki akcyjnej, nie można wydawać dokumentów imiennych, na okaziciela bądź na zlecenie na udziału lub prawa do zysków w spółce (tak jak np. akcji). Ustawodawca wprowadził przepis art. 589. k.s.h., aby przeciwdziałać podobnym praktykom: kto, będąc członkiem zarządu albo likwidatorem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, dopuszcza do wydania przez spółkę dokumentów imiennych, na okaziciela lub dokumentów na zlecenie na udziały lub prawa do zysków w spółce, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 6 miesięcy. Nadto wspólnicy spółki z o.o. nie mają też prawa żądania wydania takich dokumentów. Charakter praw objętych udziałem nie zezwala na wydanie dokumentów potwierdzających prawo udziału, nie można się także zgodzić, aby spółka z o.o. Mogłaby wydawać dokumenty na okaziciela.
Sprawcą przestępstwa może być członek zarządu lub likwidator, który wydał taki dokument, jak również członek zarządu, który nie przeciwstawił się takim czynnościom. Przestępstwo musi być popełnione umyślnie.
https://gazeta-msp.pl/?id=pokaz_artykul&indeks_artykulu=5785
https://gazeta-msp.pl/?id=pokaz_artykul&indeks_artykulu=5796
https://gazeta-msp.pl/?id=pokaz_artykul&indeks_artykulu=5824
https://www.gazeta-msp.pl/?id=pokaz_artykul&indeks_artykulu=5916
https://gazeta-msp.pl/?id=pokaz_artykul&indeks_artykulu=5926
Pełna treść artykułu dostępna jest w formie e-gazety. Zamów Gazetę PDF ![]() nr 4(84)2009 ![]() Zobacz więcej na temat: odpowiedzialność karna | kc |